„Het Defensie-eiland? Da’s niets bijzonders”, reageert een willekeurige Woerdenaar op een natte decembermiddag. Toch is de plaats voor de gemeente wel degelijk van betekenis. Jarenlang bood het 3,5 hectare grote schiereiland in de singel werkgelegenheid aan honderden inwoners. Hier werden vanaf 1873 door zo’n 350 mensen uniformen, tenten en ander militair textielgoed gewassen, gerepareerd en opgeslagen.Eind 2005 deed Defensie het terrein van de hand. Eigenaar is nu de gemeente Woerden. Wat vastligt, is dat er 230 à 280 woningen op het eiland moeten komen, waaronder appartementen van maximaal vier woonlagen. Drie verbindingen in de vorm van een kunstwerk zullen de oversteek naar het vasteland vergemakkelijken: een brug voor langzaam verkeer over de Singel en eentje over de Prins Hendrikkade, plus een duiker als hoofdtoegang. Zeker is ook dat de zogenaamde groene punt, een groepje struikgewas aan de noordkant van het eiland, behouden blijft. Bovendien blijven er twee monumenten: de metershoge stenen schoorsteen en de wasserij. Voor de verdere invulling gaat de gemeente in gesprek met bewoners. Een enquête tijdens de Woerdense kerstmarkt gisteravond en vandaag vormt de aftrap van dit participatieproject.

Frank van Laar van de Belangenvereniging Binnenstadbewoners Woerden (BBW), zelf architect, is uiterst kritisch over de gang van zaken rond het eiland. Vanuit zijn woning, pal ernaast: „Het gaat allemaal veel te snel. De gemeente denkt te simpel.”

Hij wijst naar het voormalige Defensieterrein tegenover de rooms-katholieke kerk, waarop nu tientallen auto’s staan van bezoekers van de binnenstad. De schoorsteen tekent zich scherp af tegen de rode lucht. Ernaast prijkt het kasteel - tot 2002 centraal kledingmagazijn van het ministerie van Defensie en onlangs omgebouwd tot horecagelegenheid. In de singel ervoor kabbelt water. „Het zou toch een faliekante misser zijn als de plannen van de gemeente werden uitgevoerd? Vier lagen woningen, dat is bijna even hoog als het kasteel. Het past helemaal niet in de vlakte van de binnenstad.”

Volgens Van Laar heeft de gemeente te snel voor woningbouw gekozen. „Laat ze eerst de behoefte eens peilen. Projectontwikkelaars zeggen dat 55 procent van alle appartementen lang leegstaat.” Volgens woordvoerster Carla Dupont van de gemeente Woerden is de keus voor appartementen nog niet zeker. „Misschien kiezen we uiteindelijk voor kleine straatjes met laagbouw. Dan staan de huizen natuurlijk wel dichter op elkaar.”

Door het participatieproject moet de verdere invulling van het eiland duidelijk worden. Dupont heeft er vertrouwen in. „We laten bewoners al hun ideeën spuien. Moet het eiland een middeleeuwse uitstraling krijgen of een moderne? Komt er een doorgaande weg op of niet? Als de resultaten afwijken van wat de gemeente als kader stelt, is het aan de raad om erover te beslissen.”