De burgemeester van het dorp Al-Ishaqi, Amir Fayadh, zei dat negentien burgers werden gedood, onder wie zeven vrouwen en acht kinderen.Het Amerikaanse leger zei dat twee van de twintig doden vrouwen waren. „Helaas heeft al-Qaida in Irak zowel mannen als vrouwen die hun operaties ondersteunen”, zei het leger in een verklaring.

Vrijdagmorgen voerden 800 Britse en 200 Deense militairen invallen uit in Hartha, aan de rand van de zuidelijke havenstad Basra. Vijf leden van „een losgeslagen onderdeel” van een van de vele sjiitische milities in het gebied, werden gearresteerd, zei legerwoordvoerder Charlie Burbridge. Tijdens een van de huiszoekingen werden katjoesjaraketten, bermbommen, geweren en raketgranaten gevonden, zei een andere legerwoordvoerder.

De Koerdische leider Massud Barzani, een bondgenoot van de Verenigde Staten, heeft de aanbevelingen van de Amerikaanse studiegroep voor Irak verworpen en gewaarschuwd dat elk uitstel van een besluit over de status van de door de Koerden opgeëiste olieregio Kirkuk ernstige gevolgen zal hebben.

Barzani, president van het nu vijftien jaar bestaande autonome Koerdische gebied in Noord-Irak, verwijt de studiegroep dat hij geen poolshoogte is komen nemen in zijn gebied en zegt dat de geloofwaardigheid van zijn adviezen daardoor nadelig is beïnvloed.

De Koerden zullen dan ook geen gevolg geven aan dit rapport. Barzani zegt ook een brief aan de studiegroep te hebben geschreven om het standpunt van de Koerden toe te lichten. Daar heeft hij geen reactie op gekregen. „Het lijkt alsof ze hem helemaal niet hebben gelezen.”

De door de sjiieten gedomineerde regering zegt dat de aanbevelingen in het rapport min of meer overeenkomen met haar eigen streefdata voor het overnemen van de verantwoordelijkheid. Maar president Jalal Talabani, een Koerd, liet weten het met Barzani eens te zijn. Hij zei dat de studiegroep, die wordt geleid door de Republikeinse oud-minister van buitenlandse zaken James Baker en de voormalige Democratische Afgevaardigde Lee Hamilton, teveel bevoegdheden wil geven aan de centrale regering. Dat zij de buurlanden van Irak een stem wil geven in de Iraakse politiek zit de Koerden ook niet lekker.

Barzani en Talabani voeren samen het Koerdische blok in de regeringscoalitie aan. Barzani maakte ook bezwaar tegen voorstellen in het rapport om ter bevordering van nationale verzoening een brede amnestie te verlenen aan oppositiegroepen en Saddam-getrouwe ambtenaren hun oude baan terug te geven.

De sjiieten en de Koerden maken samen 80 procent uit van de bevolking van 26 miljoen. Zij hebben het meest te lijden gehad van het regime van Saddam en zijn pleitbezorgers van een federatieve regeringsvorm die vorig jaar in de grondwet is vastgelegd.

De grondwet bepaalt ook dat de toekomstige status van de noordelijke oliestad Kirkuk eind volgend jaar in een regionaal referendum moet worden vastgesteld. De Koerden willen Kirkuk opnemen in hun autonome gebied, maar Arabische en Turkmeense bewoners verzetten zich daar tegen en de stad wordt sinds 2003 geplaagd door sektarisch geweld en aanslagen door opstandelingen. De studiegroep pleit in haar rapport voor internationale bemiddeling en uitstel van het referendum, om te voorkomen dat de vlam helemaal in de pan slaat. Maar Barzani zei dat elk uitstel van de volksraadpleging ernstige gevolgen zal hebben en niet zal worden geaccepteerd door de Koerdische bevolking.

Ook andere voorstellen van de studiegroep die niet stroken met wat in de grondwet is vastgelegd wees Barzani van de hand, waaronder de aanbeveling om de Iraakse grondwet door VN-deskundigen te laten herzien. Volgens het Amerikaanse panel is dat nodig om verzoening een kans te geven, maar Barzani liet doorschemeren dat de Koerden zich zullen afscheiden als er geen recht wordt gedaan aan hun belangen. ’Iedereen moet goed begrijpen dat de territoriale onschendbaarheid van Irak valt of staat met trouw aan de grondwet.’

Besprekingen die premier Nechirvan Barzani van Koerdistan deze week met de regering in Bagdad heeft gevoerd over de olievelden in Koerdistan zijn ook al op niets uitgelopen. De premier maakte dat donderdag bekend in de Koerdische stad Irbil. De Koerden vinden dat contracten voor de exploratie en exploitatie van olievelden in Koerdistan door de regering van de regio moeten worden getekend, zei hij, maar de centgrale regering wil daar niet aan.