„Met ingang van hedenavond 18.00 uur heeft het leger de regering overgenomen, heeft het de uitvoerende macht en het dagelijks bestuur van dit land”, zei legerleider Frank Bainimarama op een persconferentie.Qarase zei dat de coup neerkomt op een „verkrachting van de grondwet. Alle weldenkende mensen moeten in opstand komen en voor onze democratie vechten - op vreedzame wijze uiteraard”, aldus de afgezette premier.

Hij waarschuwde voor de economische gevolgen van de staatsgreep en voorspelde dat internationale sancties zullen worden opgelegd.

Bainimarama zei dat hij een beroep heeft gedaan op de grondwet om zich een aantal bevoegdheden van de president toe te eigenen en dat hij die heeft gebruikt om Qarase af te zetten. Hij wees de militaire arts Jona Senilagakali, die geen politieke ervaring heeft, aan als vervangend premier.

Hij zei ook dat hij de presidentiële macht volgende week uit handen geeft en dat hij zal vragen of de Grote Raad van Leiders deze wil overdragen aan president Ratu Josefa Iloilo, die daarop een volledige interim-regering zal aanwijzen. Democratische verkiezingen volgen enige tijd later, zei Bainimarama.

Volgens Qarase zou een interim-regering volledig onwettig zijn. „Ik ben opzijgeschoven”, aldus Qarase. „Wettelijk gezien ben ik nog steeds de premier.”

De legerleider zei dat hij genoodzaakt was de coup te plegen omdat de regering van Qarase volgens hem wetten steunde die de grondwet ondermijnen.

De Australische premier John Howard zei een verzoek van Qarase om troepen te sturen om de staatsgreep te verhinderen van de hand te hebben gewezen, omdat het volgens hem niet in het belang van Australië is om bij het conflict te worden betrokken en omdat militaire actie zou neerkomen op een invasie van Fiji.

Politiecommissaris Moses Driver veroordeelde de machtsgreep en kondigde aan dat de politie geen bevelen van het leger zou opvolgen.

Het leger sloot de hoofdstad Suva dinsdag af en zette controleposten op bij overheidsgebouwen en andere locaties. Het huis van Qarase, waarin de afgezette premier, zijn gezin en enkele ministers zich bevonden, werd omsingeld en wegen werden geblokkeerd.

Bainimarama dreigde al weken met een coup tegen Qarase, en de staatsgreep werd internationaal bij voorbaat veroordeeld. Groot-Brittannië veroordeelde de coup dinsdag en schortte alle bilaterale en militaire hulp aan Fiji op. Het land drong er bij alle partijen op aan de soevereiniteit van de democratisch gekozen regering te erkennen. Het ministerie van Defensie omschreef de Britse militaire hulp aan Fiji overigens als „zeer bescheiden.” Ook is de kans groot dat Fiji later deze week uit het Britse Gemenebest wordt gezet, zei secretaris-generaal Don McKinnon. Vrijdag wordt daarover een beslissing genomen.

De Britse minister van Buitenlandse Zaken Margaret Beckett zei dat de staatsgreep een stap terug was voor het proces van democratisering in Fiji en dat de economie en internationale reputatie van het land erdoor zijn beschadigd. „Deze daden zijn geheel ongrondwettelijk. Het leger had niet betrokken moeten raken bij het politieke proces”, aldus Beckett. Premier Helen Clark van Nieuw-Zeeland zei dat defensiebetrekkingen met Fiji zijn verbroken en dat officieren en hun familieleden in Nieuw-Zeeland zullen worden geboycot. De Australische minister van Buitenlandse Zaken Alexander Downer dreigde eerder al met gelijksoortige sancties.

Het is de vierde staatsgreep in Fiji in negentien jaar tijd. Sinds het leger in 1987 tweemaal de macht greep om de suprematie van de oorspronkelijke bewoners over de aanzienlijke Indiase minderheid te waarborgen is de eilandstaat van de ene politieke crisis in de andere gerold. Qarase, een gematigde nationalist, kwam aan de macht nadat vertegenwoordigers van de oorspronkelijke bewoners in 2000 het parlement hadden bezet. Hij won sindsdien tweemaal de verkiezingen.