Plannen zijn er genoeg, zo bleek donderdag bij de aftrap van WaalWeelde. De Gelderse overheden, bedrijven en wetenschappers die in het project zitten, hebben echter maar kort de tijd om die voorstellen er in Den Haag door te krijgen. Dit omdat er uiterlijk in 2008 nog aanpassingen mogen worden gedaan aan de plannen voor het project Ruimte voor de Rivier.Die moet ervoor zorgen dat de capaciteit van de Nederlandse rivieren in 2015 aanmerkelijk is vergroot. Ofwel: er moet meer water door de rivieren, maar zonder overstromingen. Ruimte voor de Rivier ligt komende maand ter goedkeuring bij de Eerste Kamer.

De Haagse aanpak kan in Gelderland niet bepaald op goedkeuring rekenen, zo bleek donderdag. De Gelderse gedeputeerde voor waterbeheer, Harry Keereweer, liet zich bij de presentatie van WaalWeelde uiterst negatief uit over het voornemen van het ministerie om alle kribben in de Waal te verlagen. Het doel is meer water te laten passeren. Rijkswaterstaat start binnenkort met een proef. Een onnodig dure operatie, vindt Keereweer, die meer ziet in dijkverleggingen.

Duco Crommelin, hoofd watersystemen bij Rijkswaterstaat, toonde zich verbaasd over de kribbigheid van ’watergraaf’ Keereweer. „Bij zoiets grootschaligs als de verlaging van in totaal 750 kribben gaan we natúúrlijk eerst proefdraaien. Maar die honderd kribben verlagen we alleen op plaatsen waar dat verantwoord is in het landschap. En nee, er is geen reden om aan te nemen dat de verlaging van de volgende 650 vervolgens niet meer te stoppen is.”

Is Rijkswaterstaat een instituut dat zich slechts bekommert om de uitvoering van de regels, zonder oog te hebben voor het landschap? Crommelin haast zich het tegendeel te benadrukken. Hij toont zich dan ook erg in zijn nopjes over het project WaalWeelde. „De tijd dat Rijkswaterstaat met grote bulldozers de plannen van Den Haag uitvoerde, is voorbij. Wij geven wel degelijk aandacht aan de leefbaarheid en het landschapsbeeld. Onze enige voorwaarde is dat de voorstellen veilig moeten zijn. Wij zijn tenslotte verantwoordelijk voor de droge voeten van de bevolking hier.

Het positieve van WaalWeelde is dat het aanpassingen zoekt van de plannen uit Den Haag, maar met behoud van het doel, en binnen het budget. En als het budget toch wordt overschreden, zoekt WaalWeelde zelf de fondsen bij elkaar.”

Rijkswaterstaat is volgens Crommelin ook positief over de beeldende kunst die langs de Waal moet komen. Een initiatief daartoe van acht gemeenten in het Gelderse rivierengebied werd eveneens donderdag gelanceerd onder de naam ”Bakens aan het water”. Het gaat onder meer om de gemeenten Tiel, Geldermalsen en Neder-Betuwe.

Mede-initiatiefnemer is ChristenUnieburgemeester Heidema van Neder-Betuwe. Hij toonde donderdag een aantal voorbeelden van rivierkunst. „Zoals een fabrieksschoorsteen met een enorme lampenkap erop, of een uiterwaard in de vorm van een labyrint.” In het buitenland vond de initiatiefgroep kribben met een caleidoscopische cirkelvorm. „Erg mooi.”

Helemaal concreet zijn de kunstplannen echter nog niet. Heidema: „Eerst komt er een prijsvraag. Met de winnaars daarvan gaan we een expositie maken die langs de Waalgemeenten reist. Pas als de bevolking er enthousiast over is, gaan we ze uitvoeren.”

Niet iedereen was donderdag echter overtuigd van het nut van de rivierkunst. „Gepriegel”, riep een van de aanwezige ondernemers. „Ik heb liever dat ze die oerlelijke oude bedrijven en werven langs de rivier aanpakken om er wat moois van te maken.” Maar ook daar is in dit project ruimte voor, beloofde Heidema.

De kunst moet de Waal allure geven, benadrukte Heidema. De Waalgemeenten hebben hiermee volgens hem goud in handen. „Het kan een internationale toeristentrekker worden. Als dit doorgaat, komen de Japanners vanzelf.”