De eerste steen moet nog worden gelegd, maar het begin is al gemaakt met de bouw van onder meer de 8 meter hoge minaret van de moskee in Colle Val d’Elsa. Vier bouwvakkers en een landmeter plaatsten maandag een hekwerk om het 3000 vierkante meter terrein, dat ligt in een gemeentelijk park. Niets lijkt de bouw te kunnen stoppen van wat de op een na grootste moskee van Italië moet worden - in Rome staat de grootste. Colle Val d’Elsa ligt in de Chiantistreek, niet ver van Siena (Toscane).De bouw mag dan wel vrij geruisloos zijn begonnen, luidruchtige protesten tegen de moskee nemen met de dag toe. De populistische Europarlementariër Mario Borghezio zei woensdag dat de strijd tegen de bouw pas aan het begin staat: „We hebben barricades beloofd, en ze krijgen barricades.”

Buurtbewoners hebben 4000 handtekeningen verzameld om een referendum af te dwingen. Ze willen hiermee bereiken dat de lokale bevolking zich over de bouw kan uitspreken. Maar de sociaaldemocratische burgemeester Paolo Brogioni wil daar niet van weten. Als motivatie schrijft hij dat de moskee „geen zaak is van algemeen belang.”

Bovendien meent hij dat „de aanvrager alle respect verdient.” In de gemeenteraad wees Brogioni ook nog eens een motie af waarin werd gevraagd om uitbreiding van de gemeentelijke bibliotheek. „Dat is onnodig, want in de moskee komt een nieuwe bibliotheek die voor iedereen toegankelijk is.”

Over de handelwijze van de burgervader is niet iedereen het eens. Magdi Allam, een geseculariseerde moslim die de adjunct-hoofdredacteur van Corriere della Sera is, maakte zich dinsdag in een commentaar boos over de burgemeester. Hij legt uit dat de aanvrager van de bouwvergunning een moslimorganisatie is die de belangen van moslims in Siena en provincie behartigt. „In de statuten van deze vereniging staat dat ze zich heeft aangesloten bij de Unie van Islamitische Gemeenschappen en Organisaties. Dit is de ideologische arm van de Moslimbroederschap”, zegt de doorgaans uitstekend geïnformeerde Allam.

De unie raakte afgelopen zomer in opspraak toen zij in een paginagrote advertentie in de dagbladen Israël met het bewind van Hitler vergeleek en verklaarde achter het Palestijns zelfmoordterrorisme te staan. Het wil er bij Allam niet in dat de bouw van de moskee algemeen belang zou hebben. „Er zijn in Colle Val d’Elsa 135 moslims. Zo veel hebben er hun stem uitgebracht bij de laatste verkiezingen voor een leider.” In Colle Val d’Elsa wonen 22.000 mensen. Van hen staan er 600 als moslim geregistreerd en is kennelijk een vijfde praktiserend, rekent Allam voor.

Volgens de in Egypte geboren journalist is de gebedruimte die nu in Colle Val d’Elsa staat vaak nog te groot om alle gelovigen te herbergen. Hij begrijpt niet waarom er daarom zo’n groot islamitisch centrum, inclusief Koranschool, moet komen. Allam sluit zijn stuk verbitterd af: „Ons Italië stapt als een ter dood veroordeelde met beide benen het schavot op.”

Een mogelijk nog pessimistische reactie gaf Oriana Fallaci, een schrijfster die ruim twee maanden geleden overleed, kort voor haar dood. „Als ze die moskee bouwen, laat me dan exploderen. Ik wil geen minaret zien in het landschap van Giotto en Duccio.” Oriana kwam uit Toscane en verdedigde haar traditie met hart en ziel.

Wat tegenstanders ook boos maakt is dat de bouw voor meer dan de helft wordt gefinancierd door een fonds van de bank Monte dei Paschi di Siena. Voor Borghezio, Europarlementariër namens de Lega Nord, een partij die vooral de kleine middenstander aanspreekt, betekent het dat het grootkapitaal de wijze van leven van de gewone Italiaan kapot wil maken. Voor anderen zegt de subsidie van de bank alles over de invloed van de burgemeester, die ook lid is van het bestuur van het fonds, dat de te financieren projecten aanwijst. De bank geeft geen commentaar, maar uit eerdere reacties is op te maken dat de bank lokale projecten steunt die alle lagen van de bevolking bereiken.