De komst van prinses Letizia aan het hof brengt verandering in zaken die voorheen onbeweeglijk schenen. Zo werd haar zwangerschap nu met twee maanden bekendgemaakt, terwijl dat voorheen met drie maanden gebeurde.Letizia’s tweede zwangerschap zet de Spaanse grondwet van 1978 onder druk. Die schrijft in artikel 57.1 voor dat mannen voorrang hebben boven vrouwelijke troonopvolgers. De Spaanse Raad van State heeft al wel enkele grondwetswijzigingen voorgesteld waardoor vrouwen eenzelfde aanspraak kunnen maken op de troon als mannen. Hiermee werd voorzichtig het pad geëffend voor de drie maanden oude Leonor, die ooit haar vader moet opvolgen, de huidige kroonprins Felipe.

Ingrijpend
Het is in Spanje nogal ingrijpend de wet over de troonsopvolging te wijzigen. Hiervoor moet het parlement worden ontbonden en dient er een referendum te worden uitgeschreven. De socialistische premier Zapatero zou de hervorming, die heel wat bijval krijgt bij de bevolking, het liefst laten samenvallen met het einde van zijn legislatuur in 2008, precies dertig jaar na de invoering van de huidige grondwet. Als artikel 54 van de grondwet dan wordt veranderd, moet het jongetje dat bij leven en welzijn in mei geboren zou kunnen worden, alsnog wijken van zijn plaats in de lijn van troonopvolging ten gunste van Leonor.

Volgens de Raad van State is de huidige voorkeur voor een mannelijke troonopvolger in strijd met het principe van gelijke rechten voor beide geslachten. De regering zou alle grondwetswijzigingen in eenzelfde referendum willen gieten om te vermijden dat er een stembusgang over de monarchie moet komen.

Onder de huidige grondwet van 1978 wordt de eerstgeboren zoon van de koning de troonopvolger, zelfs al heeft hij een oudere zus. Dat is ook nu gebeurd met prins Felipe, die twee oudere zussen heeft.

De aanpassing in de grondwet zou Felipes recht op de troon veiligstellen door duidelijk te stellen dat koning Juan Carlos wordt opgevolgd door Felipe „en zijn nakomelingen”, onafhankelijk van hun geslacht. Felipe zal in dat verband worden opgevolgd door zijn eerstgeborene, zijn dochter Leonor.

Leonor werd op 31 oktober 2005 geboren. Eén ding staat vast: de Spanjaarden vieren 6 december nog hun nationale Dia de la Constitucion (dag van de grondwet) in de oude bedeling.

Roerige geschiedenis
De grondwetswijziging zal de eerste zijn na 1978 in de roerige politieke en dynastieke geschiedenis van Spanje. Het land dat het Iberisch schiereiland deelt met Portugal, was het de negentiende en twintigste eeuw het decor van allerlei woelingen. In 1931 werd de republiek uitgeroepen. Koning Alfonso XIII had zich erg impopulair gemaakt en werd gedwongen in ballingschap te gaan.

Hij deed formeel afstand van de troon in 1933, net als zijn oudste zoon (die aan hemofilie leed) en zijn tweede Don Jaime. Na de burgeroorlog van 1936-1936 vestigde generaal Franco in Spanje een dictatoriaal bewind. Hij herstelde de monarchie in 1947 in naam, maar bleef zelf tot aan zijn dood in 1975 aan de macht. Wel haalde hij de kleinzoon van Alfonso, Juan Carlos, als kind naar Spanje om daar volgens autoritaire tradities te worden opgevoed. In 1969 pas wees de dictator Juan Carlos aan als erfgenaam en opvolger. Juist deze Juan Carlos leverde een belangrijke bijdrage aan de opbouw van de parlementaire democratie in Spanje. Hij trouwde met de Griekse prinses Sofia.

Zijn eigen rol omschreef de Spaanse vorst Juan Carlos ooit als volgt. „Voor een politicus, die van macht houdt, lijkt het ambt van koning een roeping. Voor de zoon van een koning, zoals ik, is het iets heel anders. De vraag is niet of je er zin in hebt of niet. Ik ben ervoor geboren. Vanaf mijn kindertijd hebben mijn opvoeders me geleerd dingen te doen waar ik geen zin in had. Voor het Huis Bourbon (Borbon) is het koningschap een professie.”