Polygame Amerikanen zoeken erkenning
NEW YORK - Voor de rechter in St. George in de Amerikaanse staat Utah verscheen dinsdag Warren Jeffs. De 50-jarige Jeffs wordt ervan beschuldigd vijf jaar geleden een 14-jarig meisje ertoe te hebben gedwongen met een oudere man te trouwen.
Zou het meisje weigeren, dan wachtte haar „eeuwige verdoemenis.” Die verdoemenis wachtte haar als lid van The Church of Jesus Christ of Latter-day Saints, beter bekend als de mormonen. Die zijn voorstander van polygamie, ofwel veelwijverij. Omdat dat in het verleden in Amerika op weerstand stuitte, trokken ze in de negentiende eeuw naar het westen. Onder leiding van Bringham Young stichtten de mormonen in 1847 in de troosteloze woestijn van Utah de stad Salt Lake City.Utah wilde echter toetreden tot de Verenigde Staten en stelde tegen het eind van de negentiende eeuw een verbod in op polygamie. Op 4 januari 1896 trad Utah als 45e staat toe tot de VS. Daarmee kwam echter geen eind aan de polygame praktijk. Officieel zwoer de Mormoonse Kerk polygamie af, maar tal van leden hielden er in de praktijk aan vast.
Zij doen dat nog steeds en ook steeds openlijker. In Utah is er enig begrip voor hun wens om „in vrijheid te kunnen leven.” Minister van Justitie Mark Shurtleff van Utah staat er sympathiek tegenover. „Je kunt ze niet allemaal opsluiten, daarvoor zijn het er gewoon te veel”, aldus Shurtleff. Onder zijn beleid worden polygamisten niet meer vervolgd, tenzij er minderjarigen in het spel zijn. Dan geldt volgens Shurtleff de normale wet die seksualiteit met minderjarigen verbiedt.
Dat was het geval met Warren Jeffs, die een 14-jarige meisje gedwongen zou hebben tot een mormoons huwelijk. Dit huwelijk kwam tot stand, maar de vrouw woont inmiddels zelfstandig in Hildale in Arizona, waar zij vorig jaar een aanklacht tegen Jeffs indiende. De federale overheid werd ingeschakeld. En Jeffs kwam zelfs terecht op de lijst van tien meestgezochte misdadigers van Amerika. In augustus werd hij in Las Vegas in Nevada gearresteerd.
„Zo’n zaak berokkent ons veel schade”, meent Anne Wilde, woordvoerster van de organisatie Principle Voices, die zich inzet voor behartiging van de belangen van polygame Amerikanen. „Jeffs dwong een minderjarige te trouwen met een oudere man; dat is illegaal en dat veroordeelt elke weldenkende Amerikaan, polygamist of niet. Maar het wordt een heel andere zaak als volwassen mannen en vrouwen vrijwillig besluiten om gezamenlijk een huishouden te beginnen”, aldus Wilde.
De polygamisten krijgen steun van advocaat Jonathan Turley. „Ik ben zelf tegen polygamie, maar ik vind dat volwassen mensen die er in vrijheid voor kiezen niet beschuldigd kunnen worden van een misdrijf.” Dat is precies waarvan Tom Green werd beschuldigd. Hij werd veroordeeld tot vijf jaar gevangenisstraf omdat hij samenleefde met vier vrouwen. Green ging in beroep en verloor, maar hij vecht door. Hij wil zijn zaak voor het hooggerechtshof in Washington brengen.
In 1878 sprak het hooggerechtshof zich voor het laatst over polygamie uit. Het hof veroordeelde de praktijk van polygamie toen onder meer als „antichristelijk.” Green wijst erop dat het iedereen toegestaan is om diverse echtgenotes te trouwen, als het maar niet tegelijkertijd is. „In feite is dat ook een vorm van veelwijverij”, aldus Green. Hij verzwijgt overigens dat een van de vrouwen met wie hij samenleefde minderjarig was, hetgeen zijn zaak volgens juristen erg zwak maakt.
Intussen lobbyt Principle Voices bij pers, media en in het parlement voor erkenning en het niet strafbaar stellen van polygamie. De organisatie pleit onder meer voor gelijkberechtiging, een strategie die duidelijk is afgekeken van organisaties die zich inzetten voor erkenning van het homohuwelijk.
Is er een kans dat polygamie binnen afzienbare tijd erkend wordt in Amerika? „Vergeet het maar”, aldus Democratisch afgevaardigde Stephen Lynch van Massachusetts, die zich in zijn eigen staat inzette voor erkenning van het homohuwelijk. „Amerikanen verbinden het begrip polygamie met primitieve culturen. Er is geen schijn van kans dat deze praktijk in Amerika ooit gelegaliseerd wordt”, meent Lynch.