De situatie dreigt „zeer, zeer ernstig” te worden. In de krant Süddeutsche Zeitung van maandag zegt ze dat de gesprekken niet op deze manier kunnen doorgaan als Ankara niet inbindt. Berlijn zou de onderhandelingen niet willen stoppen.Turkije weigert EU-lidstaat Cyprus te erkennen. Schepen en vliegtuigen uit dat land mogen Turkije niet binnen. Volgens de douane-unie die de Turkse regering met de EU heeft gesloten, zou dat wel moeten kunnen.

De Turken eisen dat eerst het internationale handelsembargo tegen de internationaal niet erkende Turkse Republiek Noord-Cyprus wordt opgeheven.

„We willen geen politieke confrontatie”, zei Merkel zondag na kabinetsberaad over het Duitse voorzitterschap van de Europese Unie, dat op 1 januari begint. Ze sprak van een „moeilijke situatie.”

Later deze week komt de Europese Commissie met een rapport over de voortgang van de onderhandelingen met Ankara. In december besluiten de EU-leiders of de gesprekken met de Turkse regering worden voortgezet.

Een lid van de regering-Merkel zei tegen het Duitse persbureau DPA dat als de Turken Cyprus blijven weigeren, er maatregelen volgen. Daarbij wordt onder meer gedacht aan het stoppen van onderdelen van de onderhandelingen tot de kwestie Cyprus is opgelost. De gesprekken over economische zaken zouden dan bijvoorbeeld worden gestopt, terwijl de onderhandelingen over minder belangrijke onderwerpen gewoon door zouden gaan.

Merkel ziet als centrale taak van het Duitse EU-voorzitterschap het vlot trekken van het proces rond de Europese grondwet. Dat liep spaak na een negatieve volksstemming in Nederland en Frankrijk. Andere zwaartepunten liggen op het terrein van de energie en milieubescherming. Ook wil Berlijn de samenwerking op het gebied van terreurbestrijding verbeteren en de relatie van de EU met Afrika uitbouwen.

Intussen is Turkije wel bereid een omstreden wetsartikel aan te passen over het beledigen van de Turkse identiteit. De Turkse premier Erdogan heeft dat zondag gezegd.

Artikel 301 van het Turkse wetboek van strafrecht werd de laatste jaren gebruikt om schrijvers en journalisten te vervolgen, onder wie Nobelprijswinnaar Orhan Pamuk. De Europese Unie kritiseerde het artikel de laatste maanden. Het is strijdig met de vrijheid van meningsuiting, vinden EU-politici.