Dat concludeert VN-gezant P. N. Bhagwati in een woensdag gepubliceerd rapport. Bhagwati schreef het rapport op verzoek van de hoge commissaris voor de mensenrechten Mary Robinson. Voor zijn onderzoek bracht hij eind mei enkele weken door in Australië. Hij roept de Australische regering op de asielzoekers beter te behandelen.

In Australië worden alle asielzoekers, die veelal per boot arriveren, opgesloten in speciale detentiecentra. Ze komen pas vrij als hun asielaanvraag is afgehandeld. Dat kan drie jaar duren. Bhagwati noemt dit „een menselijke tragedie.”

De commissie bezocht onder meer Woomera, het bekende centrum waar herhaaldelijk rellen zijn uitgebroken uit protest tegen de slechte leefomstandigheden. Opstanden, vluchtpogingen en zelfmoordpogingen zijn er aan de orde van de dag. Ook hebben asielzoekers hun mond dichtgenaaid en zelfmoordpogingen gedaan. De VN-gezant was „nogal verontrust” over wat hij in Woomera heeft gezien. „Een menselijker aanpak zou zeker wenselijk zijn”, aldus de gezant. „Zij zijn gevangenen, die geen misdaad hebben begaan.”

Vooral voor kinderen is het lange verblijf schadelijk. „Veel kinderen lijken ernstig getraumatiseerd.” Uit wanhoop verwonden zij zichzelf. Bhagwati vindt dat er sprake is van schending van de rechten van het kind.

Organisaties voor de rechten van de mens hebben al vaak kritiek geuit op de manier waarop Australië asielzoekers opvangt.

Australië heeft laten weten dat het zijn beleid niet zal aanpassen. Het rapport is volgens Australië emotioneel en subjectief. Australië wijst erop dat het de asielzoekers in de detentiecentra altijd vrijstaat terug te keren naar hun eigen land.

Immigratieminister Ruddock en minister van Buitenlandse Zaken Downer kwamen woensdag met een verklaring waarin ze stelden dat het Australische systeem in overeenstemming is met mensenrechten. „Het VN-rapport geeft een verkeerde voorstelling van het regeringsbeleid en negeert het feit dat de mensen in deze centra illegaal het land zijn binnengekomen.

Deze reactie brengt de verhouding tussen Australië en de Verenigde Naties op een dieptepunt. Al eerder is het land bekritiseerd voor zijn asielbeleid.

Op dit moment zitten er in Woomera 228 asielzoekers, onder wie 36 kinderen.

Bhagwati is oud-president van het hooggerechtshof in India. Momenteel is hij voorzitter van het VN-comité voor de rechten van de mens, dat vorig jaar zomer ook met een kritisch rapport over de Nederlandse euthanasiepraktijk naar buiten kwam.

Iraakse bootvluchtelingen die tien maanden geleden door Australië werden verscheept naar een detentiekamp in Papoea-New-Guinea, zijn eindelijk in Australië aangekomen. Een groep van 42 Irakezen heeft tijdelijke visa voor vluchtelingen gekregen. Dat heeft de Australische regering woensdag gezegd.

De groep bootvluchtelingen werd overgevlogen van Papoea-Nieuw-Guinea naar Melbourne. Minister Ruddock van Immigratie ontkende dat de regering is teruggekomen van haar strenge beleid ten aanzien van bootvluchtelingen.

Ruddock zei dat Australië bereid is een bijdrage te leveren aan de opvang van illegalen als eenmaal is gebleken dat het inderdaad om vluchtelingen gaat. „We hebben altijd duidelijk gemaakt dat, als mensen vluchtelingen blijken te zijn, Australië zijn aandeel op zich neemt van de last om deze vluchtelingen opnieuw te vestigen”, aldus de minister.