Het is dat Silvio Berlusconi eerder dit jaar de verkiezingen verloor, anders had de voormalige minister-president vanaf vrijdag gratis gebruik kunnen maken van het openbaar vervoer. Zijn vergeefse verkiezingsbelofte afgelopen april was immers ”gratis ov voor zeventigplussers”. En vrijdag is de voormalige Italiaanse premier zeventig geworden.Natuurlijk maalt Berlusconi, die zich laat escorteren door ten minste drie gepantserde wagens, niet om een gratis buskaartje meer of minder. De Milanese ondernemer is een van de rijkste mannen ter wereld - volgens het zakenblad Fortune goed voor 11 miljard dollar. Maar het mislukte plannetje voor de seniorenkaart, die ook goed zou zijn voor gratis films en voetbal en een vrijstelling voor het betalen van kijk- en luistergelden, is symbolisch voor de neergang van Berlusconi.

Sinds hij de verkiezingen verloor -ook al duurde het zo’n zes weken voordat hij dat erkende- laat de voormalige premier zich nauwelijks meer zien. Er is een eind gekomen aan zijn oververtegenwoordiging in de media, ook al omdat de nieuwe centrumlinkse regering de Berlusconigetrouwen bij de publieke omroep heeft weggestuurd. Ook wordt er aan Berlusconi’s media-imperium gerammeld. De regering-Prodi is bezig een wet op de belangenverstrengeling door het parlement te loodsen.

Berlusconi is volgens de Italiaanse media terneergeslagen. Volgens kwaliteitskrant La Stampa geeft de flamboyantste Italiaanse politicus sinds Mussolini vrijdag geen partijtje. „Mijn geboortedag vier ik al jaren niet meer, dus deze keer ook niet”, zei hij dinsdagavond tegen parlementariërs. Dat is te respecteren, maar het komt vreemd over voor een man die bekendstaat om zijn uitbundige feesten.

Zo gaf hij in augustus op zijn buitenverblijf in Sardinië, een soort privé-pretpark, een feest waarbij hij een nepvulkaan liet uitbarsten. Zijn buren belden in paniek de politie. In juli liet Berlusconi ter ere van de verjaardag van zijn vrouw zijn familie overbrengen naar Marrakesh, waar hij op het hoogtepunt van de avond verkleed als berber zijn vrouw een ketting met diamanten schonk.

Vandaag niets van dat alles. „Mijn verjaardag wordt een familiebijeenkomst, geen Marrakesh, en de cadeaus schenk ik aan mijn familie”, tekende La Stampa op uit de mond van de drievoudige premier. De krant zegt werknemers van Fininvest, Berlusconi’s familieholding, en Mediaset te hebben gesproken die verklaarden dat „officieel geldt dat men doet alsof hij niet jarig is.”

Berlusconi trad hoe dan ook vorige weekend op een partijbijeenkomst in Napels op, waar opmerkelijk weinig -zo’n 400- mensen aanwezig waren. Berlusconi orakelde dat de regering-Prodi niet lang in het zadel zal zitten en dat centrumrechts met zes punten voorstaat in opiniepeilingen. Het kan niet worden ontkend dat Prodi in serieuze problemen is.

Een afluisterschandaal waarbij exponenten van de regering en het nationale telecombedrijf zijn betrokken werd weliswaar snel geneutraliseerd door de opdracht tot vernietiging van de gesprekken, maar het is de vraag of compromitterende zaken niet alsnog aan het licht komen. Deze week bakkeleien de elf coalitiepartners over de begroting. Onenigheid bestaat er ook over de militaire betrokkenheid in Afghanistan, waar dinsdag een Italiaanse soldaat omkwam. Slecht nieuws uit Libanon kan de regering in de nabije toekomst eveneens onder druk zetten.

Maar ook al zou Prodi’s regering vallen, dan kan Berlusconi er nog niet zeker van zijn dat hij aan zijn vierde termijn kan beginnen. De centrumrechtse oppositie is nog minder compact dan voorheen, en Pierfernando Casini, leider van de rooms-katholieke partij UDC, maakt geen geheimen van zijn ambitie Berlusconi op te volgen.

Een lichtpuntje bij al deze ellende voor Berlusconi is dat journalisten dit weekend gaan staken. Kunnen ze tenminste geen aandacht besteden aan de verjaardag van Silvio Berlusconi.