Het komt er op neer dat het staatspersbureau Xinhua het monopolie krijgt voor de gehele nieuwsvoorziening. Buitenlandse bureaus mogen alleen hun nieuws, foto’s en andere diensten via Xinhua of dochters daarvan verspreiden.De maatregelen gelden voor The Associated Press, Reuters en andere grote nieuwsdistributeurs die azen op de Chinese markt.

Momenteel wordt gewerkt op basis van ongeveer tien jaar oude richtlijnen, die buitenlandse persbureaus beperkte distributie toestaan van financiële gegevens en andere informatie. Aan die praktijk lijkt nu een einde te zijn gekomen. „Buitenlandse persbureaus zullen niet rechtstreeks aan wervingsactiviteiten doen voor hun nieuws en informatiediensten in China”, aldus een van de bepalingen.

De beperkingen voor de buitenlandse bureaus en de uitbreiding van de bevoegdheden van Xinhua onderstrepen hoezeer de politieke agenda van de Chinese Communistische Partij en de zakelijke belangen van Xinhua met elkaar samenvallen. Onder leiding van president Hu Jintao wordt voor een beleid gekozen waarbij de partij strikt de controle behoudt over de media, die in het nieuwe tijdperk van beperkt toegestane marktmechanismen als vanzelf op zoek gaan naar mogelijkheden hun marktaandeel en winst te vergroten. Zo’n beleid roept de nodige spanningen op: er zijn inmiddels tal van journalisten ontslagen en gearresteerd.

Tegelijkertijd probeert Xinhua zichzelf te transformeren van een bureaucratische producent van regeringspropaganda in een mondiaal persbureau. Het is bezig een financiële nieuwsdienst op te bouwen en gebruikt de Olympische Spelen om zijn sportverslaggeverij en fotodiensten uit te breiden.

De nieuwe richtlijnen verbieden al het nieuws dat in strijd is met „de economische en sociale orde van China of dat de Chinese sociale stabiliteit ondermijnt.” Ook nieuws dat „strijdig is met de nationale eenheid, soevereiniteit en territoriale integriteit” is taboe.

Hetzelfde geldt voor nieuws dat „de nationale veiligheid, reputatie en belangen van China schaadt.” Informatie „die inbreuk maakt op het Chinese religieuze beleid of kwaadaardige cultussen van bijgeloof predikt” is ook uit den boze.

Xinhua krijgt de bevoegdheid het nieuws dat buitenlandse persbureaus in China verspreiden te selecteren. Bij schending zal een waarschuwing worden gegeven, gekoppeld aan een eis van rectificatie. Eventueel volgen schorsing en intrekking van vergunningen. Medewerkers van de overtreders hangen „disciplinaire straffen” boven het hoofd. Internet en videonieuws worden niet specifiek genoemd, maar daarvoor gelden al aanzienlijke restricties.

Het Finse ministerie van Buitenlandse Zaken kondigde aan dat de nieuwe richtlijnen vandaag aan de orde zouden worden gesteld op een bijeenkomst van 38 Aziatische en Europese landen in Helsinki. De Finse minister van Buitenlandse Zaken, Erkki Tuomioja, zal dan een ontmoeting hebben met zijn Chinese ambtgenoot Li Zhaoxing.