Ze kregen er flinks van langs, de raadsleden op het jaarlijkse veiligheidscongres in Vlissingen. Een van hen had gezegd dat de burgemeester verantwoordelijk is tijdens een calamiteit. Waarop Van Gelder hem duidelijk maakte dat die dan wel in staat moet zijn om voldoende hulptroepen op te roepen.Wat gaat er verkeerd?

„De gemeenteraden trekken meer geld uit voor de plaatselijke brandweer dan voor de regionale geneeskundige hulpdiensten. Die kampen daardoor met een financieel tekort. Bij een eventuele calamiteit kunnen ze niet genoeg mensen en materieel inzetten. Blijkbaar vinden de raden het blussen van huis-tuin-en-keukenbranden belangrijker dan het redden van mensenlevens.”

Wat moet er gebeuren?

„Mensen hebben bij een ramp recht op adequate hulpverlening. De gemeenteraden moeten daar meer geld voor reserveren.”

Hoe groot is de kans op zo’n ramp?

„Zeeland is het op één na gevaarlijkste gebied van Nederland. We hebben een kerncentrale en nog achttien andere risicobedrijven. Over de Westerschelde worden veel gevaarlijke stoffen vervoerd. En we leven hier natuurlijk tussen de dijken.”

Is een herhaling van 1953 mogelijk?

„Jazeker. Veel mensen denken dat sinds de aanleg van de Deltawerken het gevaar is geweken, maar dat is niet zo. De waterstand van ’53 was niet de hoogste van de laatste honderd jaar, de windkracht niet de sterkste en de afvloeiing door de rivieren niet het grootst. Als die drie factoren eens op een dag voorkomen, krijgen we hier een ramp die ernstiger is dan in 1953.”

Wat dan?

„De burgers moeten dan ingelicht zijn door de gemeente over wat ze moeten doen. De hulpverlening zal lang op zich laten wachten, dus de burgers moeten zichzelf kunnen redden. Het zou goed zijn als iedere Zeeuw zich eens gaat afvragen hoe hoog het water komt bij een eventuele overstroming. Is het huis bestand tegen sterke stroming of niet? Is het veilig om naar de zolder te vluchten en is er dan een manier om op het dak te klimmen, zodat je ook gezien en gered kunt worden? Of is het veiliger om naar een hooggelegen stuk land te gaan? Allemaal vragen die de burger zichzelf nu al kan stellen.”

Is dat echt nodig?

„Ja. We hebben vorige week een grote oefening gehad met een dergelijke ramp als scenario. Daaruit bleek dat bij een dreigende dijkdoorbraak van een georganiseerde evacuatie geen sprake zal zijn. Er ligt maar zes uur tussen de eerste serieuze waarschuwing en de dijkdoorbraak zelf.

De ontsluitingswegen zullen niet meer bruikbaar zijn. Als de dijk bij Kruiningen doorbreekt, zal de grootste verkeersader van Zeeland, de A58, onderstromen. Bij een stevige storm worden ook de Oosterscheldedam en de Zeelandbrug afgesloten. Dan moet Zeeland zichzelf redden en kan het zomaar gebeuren dat mensen twee of drie dagen op hulp moeten wachten. Zonder eten overleef je het dan wel, maar zonder drinken niet. Dus als er een dijkdoorbraak dreigt, moeten mensen zorgen dat er drinkwater op zolder aanwezig is.”