President Idriss Deby wil dat het Amerikaanse Chevron en het Maleisische Petronas hun koffers pakken, omdat ze een belastingachterstand zouden hebben. Waarnemers gaan ervan uit dat Deby meer controle wil krijgen over de olieproductie.Chevron en Petronas vormen samen met het Amerikaanse olieconcern ExxonMobil een consortium dat verantwoordelijk is voor de olieproductie in de Afrikaanse staat. ExxonMobil vormt 40 procent van het consortium, Chevron en Petronas zijn samen goed voor de overige 60 procent. President Deby heeft gezegd dat de regering nu samen met ExxonMobil voor de olieproductie zal zorgen.

Tsjaad produceert sinds 2003 ongeveer 165.000 vaten olie per dag. Volgens afspraken met het consortium krijgt het land 12,5 procent van de inkomsten. De olieproductie heeft tot nu toe 5 miljard dollar opgeleverd. Daarvan was 588 miljoen bestemd voor Tsjaad, een bedrag dat Deby „kruimelwerk” noemt. De president had in eerder stadium al aangegeven onderdeel te willen worden van het consortium.

De actie van president Deby lijkt volgens deskundigen ook bedoeld om oliemaatschappijen uit China in huis te halen. China is al uiterst actief in Afrika, waar het volop investeert en zich in ruil daarvoor verzekert van kostbare grondstoffen. Nog maar een paar weken geleden knoopte Tsjaad diplomatieke betrekkingen aan met China.

Volgens president Deby zijn Chevron en Petronas deze maand gevraagd om aan hun belastingverplichtingen te voldoen. Helaas heeft de regering geen antwoord ontvangen, zo zei hij. Chevron zegt in een reactie geen belastingschuld te hebben en ook geen verzoek te hebben ontvangen zijn kantoren te sluiten. Een woordvoerder van Petronas zegt evenmin officieel op de hoogte te zijn gebracht en probeert nu meer informatie te krijgen.

President Deby heeft drie ministers die zich met het consortium bezighielden de laan uitgestuurd. Zij zouden de oliemaatschappijen Chevron en Petronas hebben aangeraden de belasting niet te betalen. Om die reden zal het drietal zich voor de rechter moeten verantwoorden, aldus Deby. De namen van de drie bewindslieden zijn niet bekendgemaakt.

Eerder dit jaar had Tsjaad een conflict met de Wereldbank, die geld had geïnvesteerd in een olieproject. De bank draaide de geldkraan dicht nadat het land had besloten de olie-inkomsten anders te besteden. Volgens afspraken moet een deel van het geld naar ontwikkelingsprojecten in Tsjaad, waar de meeste mensen onder de armoedegrens leven.

In juli kwamen de Wereldbank en Tsjaad tot een overeenkomst. Die voorziet erin dat het land 70 procent van de olie-inkomsten besteedt aan ontwikkelingsprojecten.