Sinds de bomaanslagen van 7-7 2005 in Londen staan de interreligieuze verhoudingen in Groot-Brittannië in toenemende mate in de schijnwerpers. Eerder dit jaar werd, in het bijzijn van premier Blair, een bilateraal overlegorgaan tussen christenen en moslims gestart. Voor dat Christian-Muslim Forum lijkt nu pas echt werk aan de winkel.De moslimgemeenschap in Engeland is enorm divers en lijkt zelden met één mond te spreken. Er bestaan grote cultuurverschillen tussen de verschillende lokale moskeegemeenschappen, die vooral bepaald worden door het land van herkomst van de leden.

Bovendien lijkt er geen duidelijke correlatie te bestaan tussen de orthodoxie van een moslim en het risico op radicalisering en gebruik van geweld. De haat prekende imam Abu Hamza, die in februari tot zeven jaar cel werd veroordeeld, vond aansluiting bij instabiele, jongere mensen die het verder niet al te nauw namen met de islamitische leefregels.

Het gaat deze islamisten niet om iemands geloofsovertuiging, zo stelt een deskundige in een Britse krant. „Uiteindelijk draait het bij hen niet zozeer om de islam, maar gaan de gesprekken over wat moslims wordt aangedaan.” Dat is ook de reden waarom veel fundamentalisten binnen de islamitische gemeenschap de daders van de bomaanslagen in de metro in Londen scherp veroordeeld hebben. Een imam weigerde hen zelfs als moslim te accepteren.

Beleidsvoerders hebben verder veelal moeite met het gesloten en relatief ontoegankelijke karakter van veel moslimgemeenschappen. Navid Akhtar, een moslim uit Londen, stelde in The Sunday Times dat veel imams niet kunnen omgaan met „het dagelijkse leven in de hedendaagse Britse maatschappij.” „De imam in mijn moskee houdt zijn preken altijd in het Urdu (Pakistaanse taal, red.) in plaats van in het Engels. Zo begrijpen veel jongeren hem niet.”

Ook christenen raken soms gefrustreerd bij hun pogingen tot het bewerkstelligen van een goede verstandhouding met moslims. Zo stelt Gregg Watts, woordvoerder van de Rooms-Katholieke Kerk in Engeland en Wales, dat velen de dialoog met de islam zijn gaan beschouwen als „te veel eenrichtingsverkeer.” „Vanuit de moslimgemeenschap zouden er meer initiatieven moeten komen.”

Overkoepelende islamitische organisaties die de eenheid in hun kring proberen te bevorderen, wijzen deze kritiek af. Dr. Manazir Ahsan, hoofd van de commissie voor interreligieuze betrekkingen van de Muslim Council of Britain, poneert dat het christendom een veel langere geschiedenis van interreligieuze samenwerking kent. „Binnen de islam moet dit nog goed op gang komen, zeker onder jongeren en vrouwen.”

Ahsan vindt dat zijn werk wordt bemoeilijkt door het controversiële buitenlandbeleid van de Britse regering. Hij noemt de oorlog in Irak en de Britse steun voor de militaire operaties van Israël als voorbeeld. „Dit heeft velen onder ons woedend gemaakt.”

De imam is echter hoopvol gestemd. „Steeds vaker nodigen verschillende religieuze groeperingen elkaar uit voor hun feestdagen, zoals Kerst en ramadan”, stelt de imam. „Moskeeën openen nu ook meer de deuren voor bezoekers. Veel mensen weten helaas nog maar weinig over onze traditie en de spirituele dimensie hiervan.”