Vroegere Sowjetdissident Ginzburg overleden
De Russische journalist Aleksandr Ginzburg, een van de belangrijkste dissidenten in de vroegere Sowjet-Unie, is vrijdag op 65-jarige leeftijd in Parijs overleden. Dat heeft zijn echtgenote Arina bekendgemaakt.
De gezondheid van Ginzburg was geknakt door langdurig verblijf in een strafkamp. Hij behoorde met de ’vader van de atoombom’ Andrej Sacharov tot de leiders van de beweging ter bescherming van de rechten van de mens in de communistische staat.
Door zijn geestkracht en humor was Ginzburg bij uitstek geschikt als bruggenbouwer tussen allerlei bewegingen die het communistische regime bevochten, zoals de joden die naar Israël wilden emigreren, rooms-katholieken in Litouwen, de Krim-Tataren en aanhangers van verboden religieuze bewegingen als de zevendedagsadventisten.
Ginzburg richtte in 1959 het literaire tijdschrift Syntaxis op. Nadat drie nummers daarvan waren verschenen, werd hij aangehouden en tot twee jaar strafkamp veroordeeld. In 1967 werd Ginzburg opnieuw aangehouden, omdat hij een witboek had geschreven over het geruchtmakende proces tegen de schrijvers Joeli Daniel en Andrej Sinjavski. Ginzburg werd tot vijf jaar strafkamp veroordeeld.
Nadat hij was vrijgelaten, bleef Ginzburg in de dissidentenbeweging actief. Hij nam in 1974 de leiding op zich van het fonds voor hulp aan politieke gevangenen, dat Nobelprijswinnaar Aleksandr Solzjenitsyn had opgericht en een van de belangrijkste bronnen voor informatie over de arrestatie en veroordeling van dissidenten werd.
Ginzburg werd opnieuw gearresteerd en werd nu tot acht jaar strafkamp veroordeeld. Hij liep daar tuberculose op. Na een campagne in het westen werd hij in 1979 met vier andere dissidenten geruild tegen twee mannen die in de Verenigde Staten voor spionage voor Rusland waren opgepakt. Ginzburg vestigde zich in Frankrijk en werkte verscheidene jaren bij het weekblad voor Russische emigranten La Pensée russe.
Na de val van de Sowjet-Unie was Ginzburg herhaaldelijk in Rusland. Hij verborg zijn pessimisme over de ontwikkelingen daar niet. „Ik kan me niet voorstellen dat daar binnen tachtig jaar een normale, liberale samenleving is”, zei hij vorig jaar december.