De Japanse reactie was snel, resoluut en agressief. Binnen enkele uren nadat de eerste raket de lucht in ging, kondigde Japan reeds de eerste sancties af.Zo werd onmiddellijk de belangrijke Noord-Koreaanse veerdienst voor een halfjaar verboden Japan aan te doen. Veel Japanse steden sloten daarop hun havens voor Noord-Koreaanse schepen.

Dit is een enorme klap voor Noord-Korea. Afgelopen jaar werd er via deze havens voor 21 miljard yen (143 miljoen euro) handel gedreven.

Japan stelde daarna een strenge resolutie voor in de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties om strafmaatregelen aan Noord-Korea op te leggen.

De Japanse minister Abe verhoogde de druk op Noord-Korea nog meer. „Als we accepteren dat er geen andere optie is om een raketaanval te voorkomen, is dat een argument om te zeggen dat het aanvallen van de raketbasis binnen het wettelijk recht van zelfverdediging ligt”, aldus Abe, die in september de post van premier Koizumi hoopt over te nemen.

Zijn woorden klonken als een kanonschot over de wereld. De media hadden het al snel over een mogelijke Japanse „preventieve aanval”, woorden die Abe zelf nooit heeft gebruikt.

De Zuid-Koreaanse president Roh Moo Hyun noemde de woorden „roekeloos.” Jiang Yu, de woordvoerster van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken, zei dat Japan „olie op het vuur” gooide.

Hierop viel het Japanse initiatief even stil. Tokio besloot te wachten met het indienen van een VN-resolutie, om China en Zuid-Korea de kans te geven met Noord-Korea te onderhandelen.

Dat liep echter op niets uit. Zaterdag nam de Veiligheidsraad eenstemmig een resolutie aan. Minder streng dan het oorspronkelijke Japanse voorstel, maar wél met de strafmaatregelen die Japan zo belangrijk vond.

Binnen drie kwartier verwierp Noord-Korea de resolutie. Een record voor de Veiligheidsraad.

Toch heeft Japan niet misgeschoten, stelt de Japanse politiek analist Masaru Tamamoto, redacteur van JIIA Commentary van het Japanse instituut voor internationale betrekkingen. „Japan heeft de Veiligheidsraad aan het werk gezet en Rusland en China een traptree omhooggehaald. Dat is een succes.”

Volgens Tamamoto heeft de assertieve Japanse diplomatieke houding verschillende redenen. „Japan moet in staat zijn Noord-Korea te begrijpen”, zegt hij. „Noord-Korea is als het Japan uit de jaren dertig. Er is een vergelijkbare keizerverheerlijking, het is een militaire dictatuur en het neemt enorme diplomatieke risico’s vanuit een zeer zwakke positie.”

„Als we Noord-Korea echt begrijpen”, zegt de gerenommeerde analist, „moeten we bezorgd zijn. We kunnen de Noord-Koreaanse acties niet negeren. Wanneer kunnen we een Noord-Koreaans Pearl Harbor verwachten?”

Hij schrijft de aanvankelijke vijandigheid van China en Rusland tegen het Japanse initiatief toe aan binnenlandse politiek. „Alle politiek is binnenlands.”

Maar ook ziet hij een andere focus in deze landen. „Rusland en China spelen een groter spel, waarin de hele wereld, ook de situatie in Iran, een rol speelt. Japan daarentegen kijkt enkel naar Noord-Korea. Japan klaagt bijvoorbeeld al lange tijd dat de VS meer aandacht aan Iran besteden.”

De Noord-Koreaanse raketten zullen uiteindelijk tot gevolg hebben dat Japan meer met buurlanden gaat samenwerken, meent Tamamoto. „Vooral China en Japan voelen zich ongemakkelijk bij hun huidige relatie.”

De Japanse premier Koizumi wordt gezien als het grootste struikelblok tegen een verbetering. In september kiest de regerende Liberaal-Democratische Partij een nieuwe leider, en daarmee een nieuwe Japanse premier. „Iedereen”, zegt Tamamoto, „wacht op september.”