Het enige waarover hier en daar overeenstemming bestaat, is dat Azië aan de beurt is. Bij de VN zijn alle raden en commissies in clusters verdeeld om alle wereldregio’s tevreden te houden. Maar van de secretaris-generaal is er slechts één en iedereen moet dus op zijn beurt wachten.Er bestaat een gewoonte dat de vijf permanente lidstaten van de Veiligheidsraad -die met hun vetorecht al buitensporige macht hebben- geen kandidaten naar voren schuiven. Zulke gewoontes staan echter niet in steen gebeiteld.

De Amerikaanse oud-president Bill Clinton bijvoorbeeld heeft heeft er serieus over gedacht zich kandidaat te stellen, zo hebben medewerkers van hem in de media toegegeven. Toen vorig jaar bleek dat een openhartoperatie ingrijpender was dan gedacht, slonk zijn ambitie. Ook een toespraak van de Britse premier Tony Blair werd begin juni in het circuit van waarnemers gezien als een sollicitatie.

Los van oude gewoontes is de benoeming van Clinton of Blair heel onwaarschijnlijk. Het waren juist hun landen die in 2003 vooropliepen om zonder VN-resolutie Irak binnen te vallen. De groep ontwikkelingslanden in de Verenigde Naties (132 op een totaal van 192 lidstaten) zal zo’n benoeming nooit goedkeuren.

Welke kandidaten maken wel kans? Er zijn enkele interessante, zoals de Letse president Vaira Vike-Freiberga. Het voordeel is dat ze een vrouw is, maar waarschijnlijk zal Rusland zijn veto laten horen. Een andere kanshebber is de Jordaanse ambassadeur bij de Verenigde Naties, prins Zeid al-Hussein. Het zou de eerste prins zijn, die ook onder de ontwikkelingslanden steun kan verwerven.

De meeste kandidaten komen uit Azië, dat na 1971 geen VN-topman meer heeft geleverd. Het werelddeel heeft er momenteel zes in de aanbieding. Een sterke kandidaat lijkt de Indiër Shashi Tharoor, die ondersecretaris-generaal bij de VN is. Dit laatste kan ook in het nadeel van de kandidaat werken. Bovendien is het de vraag of buurland China wel een Indiër op die belangrijke post wil.

Een andere kandidaat is de Zuid-Koreaanse minister van Buitenlandse Zaken Ban Ki Moon. Met het oog op het conflict rond Noord-Korea is een benoeming van Ki Moon zo gek nog niet. Voordeel is ook zijn goede relatie met Amerika, maar bij de stemming kan dit juist omgekeerd uitpakken.

Andere Aziatische kandidaten zijn de Thaise vicepremier Surakiart Sathirathai (nadeel: naam te vroeg genoemd), de Sri Lankaanse VS-ambassadeur Jayatha Dhanapala (nadeel: toestand op Sri Lanka is geen visitekaartje), de Pakistaanse Maleeha Lodhi (voordeel: vrouw; nadeel: Pakistaans-Indiaas conflict) en de voormalige Afghaanse minister van Financiën Ashraf Ghani (nadeel: Afghanistan is nog niet rijp voor deze benoeming).

Benoemingen op dit hoogste politieke niveau verlopen altijd chaotisch. Niet zelden gaat een derde heen met het been waar eerdere kandidaten om vochten. Dan wordt iemand benoemd die vooraf helemaal geen kandidaat was, maar die de enige is die voor alle partijen aanvaardbaar is. Er is daarom een reële kans dat geen van de huidige kandidaten het wordt.

De Amerikaanse VN-ambassadeur, John Bolton, heeft voorgesteld het regionale aspect gewoon te vergeten en vanaf nu naar kwaliteit te kijken. Dat klinkt natuurlijk veelbelovend, maar probeer de hele wereld daarover maar eens op één lijn te krijgen. Bovendien wordt de internationale politiek al eeuwenlang bepaald door maar één ding, namelijk het nationaal eigenbelang.

Het is de Algemene Vergadering van de VN die de nieuwe secretaris-generaal benoemt. Maar deze 192 lidstaten doen dat op voordracht van de Veiligheidsraad (waarin vijftien lidstaten zitten, waarvan vijf permanent met vetorecht). India heeft gevraagd of de Veiligheidsraad dit keer drie namen kan afgeven, zodat de Algemene Vergadering nog iets te kiezen heeft. Het is niet duidelijk of dit ook gebeurt.

De Algemene Vergadering herneemt haar werk weer in september. Huidig secretaris-generaal Annan rondt op 31 december af. Ruim voor Kerst moet dus duidelijk zijn wie op 1 januari 2007 de 38e verdieping van het VN-gebouw in New York betrekt.