Als er één partij is die trein en bus een warm hart toedraagt, dan is het GroenLinks. Dat blijkt bij elk debat over het openbaar vervoer. Als er één partij is die luchtvervuiling door oude diesels verafschuwt, dan is dat diezelfde partij. Dat blijkt bij ieder debat over de hogere motorrijtuigenbelasting voor vervuilende auto’s.Gezien de groene inbreng van de fractie in de Kamer ligt een voorbeeldfunctie erg voor de hand. Maar wie donderdagavond na de val van het kabinet-Balkenende bij de uitrit van de parkeergarage van de Tweede Kamer stond, had daar wel even met zijn ogen staan te knipperen.

Uit de parkeergarage kwam met moeite een oude Mercedes Benz stationcar uit 1984 naar boven klimmen. Gelet op het zwaar ronkende geluid was het een diesel. De geur die bleef hangen nadat de auto enkele tientallen meters de Korte Vijverberg was opgereden, maakte aan die twijfel een eind. Evenals de zwarte roetpluim die uit de uitlaat kwam toen de bestuurster flink gas gaf.

De bestuurster was wat moeilijk te herkennen. Ze was klein van stuk en zat diep weggedoken achter het grote stuur. Maar er was geen twijfel mogelijk: de automobiliste was fractievoorzitter Halsema van GroenLinks.

Maar het verhaal is nog niet uit. Rechts naast haar zat de grootste autohater uit het parlement, de verkeerswoordvoerder van GroenLinks, Duyvendak.

Blijkbaar is ook bij GroenLinks het leven soms sterker dan de leer.

Indonesië

Staatssecretaris Van der Laan zat dinsdag wat onrustig op haar stoel te schuiven. ChristenUnie-Kamerlid Slob kondigde tijdens een commissievergadering over jeugd, geweld en media aan dat hij Van der Laan donderdag in de plenaire zaal verwachtte voor een voortgezet debat over dit onderwerp. De bewindsvrouw wilde op woensdag echter afreizen naar Indonesië met een grote delegatie ambtenaren en vertegenwoordigers van culturele instellingen.

Hoe moest dat nu? De voorzitter van de commissievergadering, de CDA’er De Vries, bracht uitkomst. Als de Kamer dat wilde debatteren, dan moest dan maar met een plaatsvervanger van de bewindsvrouw, want haar reis uitstellen, dat kon immers niet.

Toch heeft de bewindsvrouw, die lid is van D66, op een wrede manier haar reis moeten afbreken. Toen ze donderdag in Jakarta aankwam, kreeg Van der Laan het bericht dat het kabinet was gevallen en wel door toedoen van haar eigen geestverwanten in de Kamer.

Ze heeft direct alle afspraken afgezegd. Snel terugvliegen was er niet bij. Tot zaterdagavond zaten alle vluchten naar Nederland vol.

Als ambteloos burger kwam Van der Laan gisteren terug uit de archipel. Een ervaring rijker en een illusie armer.
GV

Staatsrecht
Dat er tijdens een kabinetscrisis tussen Kamerfracties verschil van inzicht bestaat over de toepassing van het staatsrecht is niet bijzonder. Het hoort er een beetje bij. Elke kabinetscrisis heeft unieke kenmerken, waardoor het vaak een uitvoerige discussie vereist voor de politiek erachter is hoe er nu, in deze situatie, gehandeld moet worden.

Wat wel reden tot zorg baart is dat steeds meer politici, ook vooraanstaande, blijk geven van verminderde kennis van zelfs basale grondregels van het staatsrecht. Zo beweerde D66-leider Van der Laan vorige week dat, nu haar fractie haar steun aan het hele kabinet had onttrokken, premier Balkenende niets anders restte dan een gang naar de Koningin.

„Ho, ho”, reageerde ChristenUnieleider Rouvoet. Dat gaat net even te vlug. We zullen toch eerst van de premier moeten horen hoe hij de nu ontstane situatie beoordeelt. Van der Laan was het gelukkig snel met Rouvoet eens.

Dat juist Rouvoet ingreep, is niet toevallig. Op de een of andere wijze staan aan het Binnenhof met name de kleine christelijke fracties bekend als de hoeders van het staatsrecht. Dat bleek een dag later opnieuw, toen de kersverse VVD-fractievoorzitter Rutte in het openbaar bekende dat „in mijn fractie al enige tijd de regel geldt dat fractieleden zich bij twijfel over staatsrechtelijke aangelegenheden richten tot de heer Van der Vlies van de SGP-fractie.” Om er voor sommigen geruststellend maar tot spijt van de SGP meteen aan toe te voegen: „Dat geldt uitsluitend voor staatsrechtelijke aangelegenheden.”

AdJ

Bom

Dat de ChristenUnie in de Tweede Kamer de laatste jaren vaker met de oppositie meestemde dan de SGP, is een feit. De staatkundig gereformeerden waren over het algemeen loyaal tegenover Balkenende II, terwijl de ChristenUnie nog al eens de zweep van stal haalde. Maar dat de fractie zou meehelpen om de val van het kabinet in te luiden, lag niet echt in de lijn der verwachting.

Strikt genomen stemde de fractie alleen voor het opzeggen van het vertrouwen in minister Verdonk (Vreemdelingenzaken). Fractievoorzitter Rouvoet verweet haar dat ze onzorgvuldig had gehandeld in de kwestie-Hirsi Ali en zelfs „politieke chantage” had gepleegd. Wie zulke zware beschuldigingen gebruikt, moet niet schromen daaraan gevolgen te verbinden. In dit geval waren die gevolgen echter verstrekkend. Het was niet zo maar een motie tegen Verdonk, het was een bom onder de coalitie.

Al net zo oppositioneel als de moederpartij stellen de ChristenUniejongeren zich op. In een verklaring verkondigt voorzitter Rogier Havelaar de opvatting dat het kabinet op het juiste moment is gevallen. „Het hervormingsbeleid van Balkenende II is doorgevoerd. Ik vind het niet spijtig dat er een einde aan dit kabinet is gekomen. Een volgend kabinet kan nu beginnen met het oppakken van de zaken die het kabinet-Balkenende II heeft laten liggen.” Je zou bijna denken: zo de ouden zongen, piepen de jongen.
JvK

Agenda
De Tweede Kamer is van deze week tot dinsdag 29 augustus met reces. Maar van vakantie vieren zal nog niet veel terechtkomen. De kabinetsinformatie vraagt tijd en energie. Als er op korte termijn een minderheidskabinet komt, zal de Kamer voor een debat met de nieuwe regering van reces terugkeren.