Sluiting Guantanamo lijkt niet aan de orde
GUANTANAMO - Onder druk van de internationale publieke opinie zei de Amerikaanse president George Bush deze week te zullen bekijken of de gevangenis op Guantanamo Bay kan worden gesloten. Het Hooggerechtshof moest hem helpen een weloverwogen besluit te nemen.
Maar het hof oordeelde donderdag alleen dat de berechting van de Guantanamoverdachten niet deugt en liet zich niet uit over het detentiecentrum op de gelijknamige Amerikaanse luchtmachtbasis op Cuba.Na de gerechtelijke uitspraak zei Bush dat hij bij het bepalen van zijn verdere stappen steun zal zoeken bij het Congres. Hij kan het Congres bijvoorbeeld vragen militaire commissies op te zetten die wel de goedkeuring van het hof kunnen wegdragen. Of hij kan de verdachten laten voorkomen voor bestaande krijgsraden. Vaststaat echter dat de tien verdachten die tot nu toe als enigen zijn aangeklaagd, na de uitspraak van het hof voorlopig niet kunnen worden voorgeleid.
De roep om Guantanamo te sluiten werd versterkt door beschuldigingen over ontoelaatbare ondervragingstactieken en de recente zelfmoord van drie gevangenen. Toen Bush zei dat hij wel voelde voor sluiting, wezen regeringsfunctionarissen er al op dat zoiets gemakkelijker is gezegd dan gedaan. En alles wijst erop dat Guantanamo voorlopig gewoon als detentiecentrum blijft fungeren. Op dit moment wordt de laatste hand gelegd aan een nieuwe vleugel, ter vervanging van de als tijdelijk bedoelde metalen cellen waar de verdachten nu al vier jaar vastzitten. Ook de commandant van de gevangenis, schout bij nacht Harry Harris, gelooft niet dat Guantanamo op korte termijn zal worden gesloten. „Gezien de strijd die wij als natie leveren, denk ik dat plaatsen als Guantanamo nodig zijn.”
Kamp 6, de nieuwe vleugel die het bedrijf Halliburton bouwt en die in augustus in gebruik wordt genomen, kan tot 200 gevangenen herbergen en is gemodelleerd naar zwaarbeveiligde gevangenissen in de Verenigde Staten. Het al bestaande Kamp 5 biedt plaats aan honderd gedetineerden. Beide zijn bestemd voor gevaarlijke gevangenen en gevangenen van wie men belangrijke informatie denkt te kunnen loskrijgen.
Van de ongeveer 450 gevangenen die nu in Guantanamo zitten zijn er zo’n 200 wegens goed gedrag overgebracht naar Kamp 4, waar de gevangenen bij elkaar zitten en meer bewegingsvrijheid hebben. Een deel werd echter weer verplaatst nadat zich op 18 mei gevechten tussen gedetineerden en bewakers hadden voorgedaan.
Sinds januari 2002 zijn er in totaal 759 personen uit 49 landen gedetineerd geweest op Guantanamo. De landenlijst wordt aangevoerd door Afghanistan (218 gedetineerden), Saudi-Arabië (136), Jemen (107), Pakistan (65), Algerije (25), China (22), Marokko (15), Koeweit (12), Tadzjikistan (12), Tunesië (12), Libië (11), Sudan (11) en Syrië (10).
Ongeveer 300 gedetineerden zijn vrijgelaten of van Guantanamo naar elders overgebracht. Op dit moment zijn er ongeveer 450 gedetineerden. Van hen staan er 136 op de nominatie voor vrijlating of overplaatsing. Vrijlating is in hun geval echter niet aan de orde, ofwel omdat ze als te gevaarlijk worden beschouwd, of omdat hun land hen niet terug wil nemen of zij in hun land gevaar lopen.