Ook zou Oviedo een rol hebben gespeeld bij de moord, in maart 1999, op vice-president Luis Argaña. Tussen 1996 en 1999 deed Oviedo drie keer een vergeefse greep naar de macht.

Ondanks zijn duistere verleden is ex-generaal Lino Oviedo nog steeds populair in Paraguay. Vooral het minder bevoorrechte deel van de bevolking draagt hem op handen, niet in de laatste plaats omdat Oviedo bijna als enige in de politiek zijn volgelingen toespreekt in de indiaanse Guaraní-taal. Uit een vorige week gehouden opiniepeiling blijkt dat Lino Oviedo haast op zijn sloffen een presidentsverkiezing zou kunnen winnen. Paraguay kiest medio volgend jaar een nieuw staatshoofd.

Hoewel in ballingschap blijft de opstandige oud-militair actief betrokken bij het politieke leven in zijn land. Oviedo vestigde zich in het Braziliaanse provinciestadje Cascavel op amper 150 kilometer van de grens. Hij reist bijna wekelijks naar het grensplaatsje Foz de Iguaçú voor ontmoetingen met afgevaardigden van de eerder door hem opgerichte Nationale Bond van Moralistische Burgers (Unace).

Oviedo neemt dan vaak cassettebandjes mee met daarop vurige toespraken bestemd voor hem welgezinde radiostations. Ook overstelpt Oviedo zijn volgelingen en bondgenoten met stapels affiches waarop hij zelf glimlachend prijkt. De 57-jarige ex-generaal, een notoire ijdeltuit, onderging twee jaar terug in de Argentijnse hoofdstad Buenos Aires verschillende cosmetische operaties die hem, in combinatie met haartransplantatie, een jonger en dynamischer uiterlijk moesten geven.

Die ingrepen kregen overigens nog een staartje toen de Argentijnse regering Oviedo naar het verre Patagonië wilde verbannen om hem zodoende uit te schakelen als stoorzender in de Paraguayaanse politiek. De couppleger besloot hierop naar Brazilië te verhuizen omdat de stormen van Patagonië zijn nieuwe kapsel zeker zouden ruïneren.

De hevige en almaar escalerende protesten van de afgelopen twee weken zijn evenwel niet alleen toe te schrijven aan oud-generaal Oviedo en diens naaste vertegenwoordiger in Asunción, vice-president Julio César Franco, die het eerder aan de stok kreeg met president Luis González Macchi. Niet alleen spreken beide heren niet meer met elkaar, zij kunnen elkaar haast wel schieten. „En misschien doen ze dat ook nog wel eens”, zo verzuchtte een medewerker van het staatshoofd.

De onvrede van de bevolking vloeit ook voort uit de lange serie corruptieschandalen waarbij vooraanstaande regeringsfunctionarissen betrokken raakten en het uitblijven van enige vorm van economische groei of sociale verbetering. „We zijn hier naartoe gekomen om te laten merken dat we genoeg hebben van de corruptie en de armoede. Wij willen dat deze nietsnut van een president ophoepelt, en wel meteen”, aldus een demonstrant voor het Nationaal Congres in Asunción.

Op verschillende plaatsen in het land kwam het tijdens protestmarsen en -bijeenkomsten tot botsingen tussen de manifestanten en de oproerpolitie. Hierbij vielen twee doden en raakten meer dan vijftig mensen gewond. De politie verrichtte zeker honderd arrestaties. Betogers wierpen een groot aantal wegblokkades op en sloten een aantal bruggen naar de buurlanden Brazilië en Argentinië voor alle verkeer.

President Macchi heeft inmiddels het leger toestemming gegeven de politie te assisteren bij het handhaven van de binnenlandse orde. Landmachtcommandant generaal Expedito Garrigoza verklaarde dat zijn legeronderdeel reeds 15.000 soldaten op de been heeft gebracht. „Zij staan ter beschikking van de president en wachten op diens orders”, aldus de generaal.

Maandag kondigde president González Macchi de „uitzonderingstoestand” af voor een periode van vijf dagen. De maatregel geeft de regering onder meer de mogelijkheid betogingen te verbieden en zonder gerechtelijk bevel aanhoudingen te verrichten. Minister Víctor Hermosa van Binnenlandse Zaken verklaarde dat het afkondigen van de noodtoestand bedoeld is om „verhoogde onrust en de daarbij horende geweldplegingen” te verhinderen. Het Nationaal Congres moet het presidentiële besluit vandaag ratificeren.

Volgens Senaatsvoorzitter Juan Galaverna lijdt het geen twijfel dat de onlusten het werk zijn van ex-generaal Lino Oviedo. Hij zei er bij de regering op te zullen aandringen Brazilië opnieuw te vragen de couppleger uit te leveren. Eerder weigerden de autoriteiten in Brasília gehoor te geven aan een Paraguayaans uitleveringsverzoek.

Senator Galaverna betichtte Oviedo ervan met de golf protesten het vroegtijdige vertrek van president Macchi te willen forceren om zodoende de vice-president, zijn politieke maatje, in het zadel te helpen. „Op deze manier bereidt Oviedo zijn eigen terugkeer naar Paraguay voor. De protestgolf die het land beheerst is hiermee een vierde poging van deze onruststoker om een democratische regering te ondermijnen”, zo analyseert Galaverna.

Maar ex-generaal Oviedo vindt president Luis Macchi allesbehalve een democraat. In zijn laatste edict uit Cascavel zegt de als gebruikelijk nogal bombastische Oviedo dat „het bloed van een dictator” door de aderen van de president stroomt. Oviedo krijgt er geen genoeg van om de Paraguayaanse bevolking eraan te herinneren dat president Macchi zijn gezag niet ontleent aan de stembus en in het presidentiële paleis terechtkwam na het aftreden, drie jaar geleden, van toenmalige president Raúl Cubas en de moord -iets eerder- op vice-president Luis Argaña. Macchi was als voorzitter van het Nationaal Congres de derde in de grondwettelijk vastgestelde lijn van presidentiële opvolging.

Ook de aanvoerder van Oviedo’s partij Unace, Guillermo Sánchez, noemde het staatshoofd „een aankomend alleenheerser” en vindt dat de protesten het regelrechte gevolg zijn van Macchi’s eigenzinnige en arrogante stijl van besturen. „De president trekt zich niets aan van de volkswil en heeft alleen oog voor zijn eigen materiële welzijn en dat van zijn vriendjes. Hij heeft de protesten aan zichzelf te wijten en zal nu moeten wijken”, aldus Sánchez.

Inderdaad lijkt Macchi’s naam niet in de plaatselijke media te kunnen verschijnen zonder dat er sprake is van een of ander geruchtmakende affaire. Zo moest de president nog niet zo lang geleden schoorvoetend toegeven dat de fonkelende BMW waarin hij zich liet rondrijden was gekocht van een louche autohandelaar, die de bolide van Braziliaanse dieven had gekocht die de wagen in Rio de Janeiro hadden gestolen.

Ook bestaat er groeiende onvrede over Macchi’s inmenging in juridische zaken. De president bepaalde vorig jaar dat de wegens corruptie tot vier jaar cel veroordeelde oud-president en zakenman Juan Carlos Wasmosy -die tussen 1993 en 1998 het land bestuurde- zijn straf in „beperkte vrijheid” mag uitzitten.

Maar in de praktijk komt het erop neer dat Wasmosy thans geen enkele vrijheidsbeperking kent. Hij beheert niet alleen weer zijn eigen zakenimperium, maar is ook haast dagelijks te gast op het presidentieel paleis, waar hij naar verluidt de touwtjes van de macht nog stevig in handen heeft, zij het dit keer achter de schermen en met president Macchi als zijn stroman.

Helemaal onbegrijpelijk is de stijgende onvrede die leeft onder de bevolking van het Zuid-Amerikaanse land dus niet. Alleen lijkt Lino Oviedo als Paraguay’s nationale oproerkraaier niet helemaal de aangewezen figuur om het rumoerige en verpauperde land van de armoede te verlossen.