Umberto Bossi kan naar Zwitserland verhuizen. De voorman van de separatistische partij Lega Nord en initiatiefnemer van het referendum dat zondag en maandag werd gehouden, moest in het zand bijten. Kort voor het sluiten van de stemkantoren zei Bossi tegen verslaggevers: „Als wij verliezen, ga ik naar Zwitserland.” Een meerderheid van ruim 61 procent van de Italianen sprak zich tijdens de volksraadpleging uit tegen onder meer uitbreiding van de regionale autonomie.Het resultaat kan worden beschouwd als de zwaarste nederlaag uit de geschiedenis van Lega Nord, die op het hoogtepunt van haar populariteit 10 procent van het electoraat achter zich kreeg. Bossi richtte Lega Nord in 1991 aanvankelijk op met als doel het noorden af te scheiden van het zuiden. Het nieuwe land zou ”Padania” moeten gaan heten, naar de rivier de Po.

Toen dat niet haalbaar bleek, streefde de partij naar grotere autonomie voor het noorden. Regionale autonomie moet de financiële en de bestuurlijke armslag van de rijkere gewesten in het noorden bevorderen. Volgens tegenstanders zou dat ten koste gaan van het minder welvarende zuiden.

Door het negatieve resultaat van het referendum moet Lega Nord zich bezinnen over haar toekomst, ook al omdat partijleider Bossi niet meer het krachtige boegbeeld is van weleer, sinds hij twee jaar geleden getroffen werd door een beroerte.

Het afketsen van het referendum leidde tot woede bij Lega Nord. „Ik walg van de Italianen,” zei Europarlementariër Francesco Speroni maandag.

Er wordt -mogelijk voor het eerst in de geschiedenis van de partij- openlijk onvrede geuit op de leiding van de partij. Veel partijleden willen dat Bossi een partijcongres uitroept. Al vier jaar is dat niet gehouden, ook al moet dat volgens de partijstatuten eens in de drie jaar gebeuren. Bossi zou dat niet willen uit angst voor een revolutie. In het dagblad La Repubblica zegt een anonieme partijbons dat er in de partij „chaos heerst.” Niemand zou de partij leiden.

Hoe dan ook is het voorbarig om Lega Nord af te schrijven. De partij blijft de onvrede van een deel van het electoraat, zoals over het ’parasiete’ zuiden en moslimimmigratie, aanspreken. Niet voor niets behaalden voorstanders van het referendum, dat bij een succes tot een verandering in de grondwet zou moeten leiden, wel een meerderheid in Lombardije en de Veneto: de economisch belangrijkste gewesten in het noorden. In Bossi’s eigen provincie Varese (onderdeel van Lombardije) stemde bijna 60 procent van de kiezers voor autonomie.

Volgens Bossi kan een Spaanse regio als Catalonië de weg wijzen voor de toekomst. Na een succesvolle volksraadpleging in dat gewest tien dagen geleden zal Catalonië grotere autonomie krijgen. „We geven niet op. Ook de Schotten en de Catalanen hebben het vaker geprobeerd”, zei Bossi maandag na het bekend worden van de uitslag. Maar mogelijk had de partijleider vooral de Zwitserse confederatie als lichtend voorbeeld voor ogen.