Premier Balkenende besefte vorige week dat het geen zin had de zaak tijdens de top met zijn collega’s ter sprake te brengen. De Tweede Kamer eiste van hem dat wel te doen, maar eenmaal in Brussel trok hij snel de conclusie, zoals hij na afloop vertelde, dat het in de kring van de regeringschefs gewoon aan draagvlak ontbreekt. Waarom president Chirac tegen je in het harnas jagen als je van tevoren weet dat je inhoudelijk niets bereikt? luidde de overweging in het Hollandse kamp. Onmiddellijk na het debat in de Kamer was er in Den Haag van officiële zijde uit Frankrijk al een telefoontje gekomen om in diplomatieke bewoordingen te benadrukken dat het beter zou zijn het zwijgen ertoe te doen.Nog steeds verkast het EP elke maand voor vier dagen. Van maandagavond tot en met donderdagmiddag wordt er dan in Straatsburg vergaderd. Hotels, restaurants en taxibedrijven verdienen fors aan het verblijf van de gasten. Na de zitting keren de 732 parlementariërs, hun medewerkers en alle personeel van de betrokken instelling alsmede de vrachtwagens vol met documenten terug naar de Belgische hoofdstad. Daar beschikt het Parlement eveneens over een eersteklas huisvesting. Die fungeert de overige weken als werkplek. De zalen en bureaus in de Elzas staan al die tijd leeg. De periodieke verhuizing kost jaarlijks dik 200 miljoen euro.

Een deel van de afgevaardigden, met de Nederlanders voorop, voert al jarenlang campagne om deze geldverspilling te stoppen. Kortgeleden hebben zij de inspanningen wat dat betreft vergroot, nadat zij ontdekten dat een flink portie van de huur die het EP betaalt voor het gebruik van het complex in Straatsburg verdwijnt in de kas van de gemeente, terwijl de gebouwen het eigendom zijn van een pensioenfonds.

Via internet is een actie gestart met de bedoeling de handtekeningen te verzamelen van minimaal een miljoen burgers die willen protesteren tegen de dubbele zetel. De inmiddels gestrande Europese grondwet schrijft voor dat bij dat aantal de EU verplicht is aandacht te besteden aan een initiatief dat op deze wijze wordt voorgelegd. Veruit de meeste van de tot nu toe ruim een half miljoen ondertekenaars komen trouwens uit Nederland. Elders maken de mensen zich blijkbaar minder druk over deze aangelegenheid.

Niet alleen Balkenende, ook de Spaanse EP-voorzitter Borrell had aanvankelijk de opdracht het onderwerp op de top aan te snijden. Die ontving echter een brief van de Oostenrijkse bondskanselier Schüssel, die dit halfjaar de regie voert over de Unie, met daarin min of meer het vriendelijke verzoek ervan af te zien. „Consultaties met de lidstaten, in het bijzonder met Frankrijk, hebben geleerd dat dit momenteel geen thema is om te behandelen”, liet hij weten. Chirac werd gedwongen zijn positie nog eens te markeren. Iedereen weet nu weer waar de regering in Parijs staat. Discussie gesloten. De fractieleiders in het EP bonden in ieder geval in. „Het ligt glashelder”, constateerde Borrell, met de toevoeging: „Er zijn belangrijkere zaken.”

Het Parlement mag niet zelf bepalen waar het vergadert. Daarover beslissen de lidstaten. Die hebben in 1992 afgesproken en vervolgens in 1997 opgenomen in het Verdrag van Amsterdam, dat er ten minste twaalf plenaire zittingen per jaar moeten plaatsvinden in Straatsburg. Die stad, aan de grens tussen Frankrijk en Duitsland, geldt als symbool van de verzoening tussen die naties na de oorlogen in het verleden. Voor een herziening van een verdragsartikel is unanimiteit nodig. Frankrijk beschikt dus over een vetorecht en kan een besluit blokkeren.

De Bondsrepubliek wil de buren niet voor het hoofd stoten. Ze hebben elkaar hard nodig om als toonaangevende lidstaten de EU vooruit te helpen. Veelzeggend was in mei het openlijke pleidooi van de Duitse Europarlementariër Pöttering, de aanvoerder van de groepering van de christendemocraten, om de kwestie te laten rusten, waarbij hij erop wees dat er gelet op het nee tegen de grondwet kennelijk toch al veel ongenoegen leeft onder de Franse bevolking. Daarmee vergat hij overigens Nederland. Daar heerst niet minder een wantrouwen richting Europa en het dure heen-en-weergereis van de EP-leden doet daaraan geen goed. De fractievoorzitter van de socialisten, Schulz, is eveneens een Duitser. Ook hij zou inmiddels instructies hebben gekregen uit Berlijn om de zaak niet te hoog te spelen.

De vooruitzichten voor het opheffen van de situatie van twee vestigingslocaties zijn na de jongste gebeurtenissen zeker niet verbeterd. De karavaan tussen Brussel en Straatsburg trekt voorlopig voort, maand na maand.