De regerende sociaal-democraten kregen flink om de oren, en wel in die mate dat er met geen mogelijkheid aan de linkerkant nog een meerderheid bij elkaar te sprokkelen valt. Daaraan zal ook het relatief goede stembusresultaat van de links-liberalen, die de sociaal-democraten jarenlang door dik en door dun hebben gesteund, niets meer af kunnen doen.

De grote winnaars zijn de ’echte’ liberalen. Maar ook de veelal als populistisch en soms zelfs als extreem rechts betitelde Deense Volkspartij boekte een eclatante stemmen- en zetelwinst. Partijleidster Pia Kjaersgaard straalde dan ook zo mogelijk nog meer van blijdschap dan haar liberale collega Anders Fogh Rasmussen, die als kandidaat-premier voor de opgave komt te staan om een nieuw, ’burgerlijk’ kabinet in elkaar te zetten.

Kjaersgaard wordt bij tijd en wijlen in zowel de binnen- als de buitenlandse pers afgeschilderd als de Deense tegenhanger van de beroemde respectievelijk beruchte Oostenrijkse politicus Haider, met dien verstande dat de laatste zich na de verkiezingsoverwinning terugtrok in zijn eigen regio Karinthië. Maar een soortgelijke reactie is van Kjaersgaard allerminst te verwachten, en dat zou voor Fogh Rasmussen nog wel eens een probleem kunnen worden.

Buitenlanderpolitiek
Kjaersgaard wond er namelijk al in de eerste triomfantelijke commentaren op de uitslag geen doekjes om dat de Deense Volkspartij haar stempel wenst te zetten op het nieuwe kabinet. En vanuit een puur democratisch standpunt gezien heeft ze daar, gezien de forse parlementsfractie die Kjaersgaard achter zich krijgt, ook het volste recht toe.

Vervelend is mogelijk voor de naar het midden zoekende liberalen alleen, dat Kjaersgaard zeker een heel groot punt zal maken van de zogenaamde ’buitenlanderpolitiek’, want daarom draaide het voor een groot deel in de campagnes, en niet alleen bij Kjaersgaard.

De Deense Volkspartij wil een veel strikter beleid bij het toelaten van allochtonen tot de Deense samenleving, en dat heeft de partij de wind dusdanig in de zeilen gegeven, dat ook veel van de overige partijen (de sociaal-democraten niet uitgezonderd) van de weeromstuit het allochtonenvraagstuk hoog op de agenda zijn gaan zetten.

Welvaartsstaat
Dat geldt tevens voor de liberalen, maar toch ligt het bij hen anders dan bij Kjaersgaard en consorten, zo verzekerde bijna-premier Fogh Rasmussen een dag voor de deuren van de stemlokalen openzwaaiden. „In Denemarken doen we niet aan vreemdelingenhaat. Wel bestaat er een vrees dat de Deense welvaartsstaat wordt misbruikt. Dat de discussie over de immigratie zo heeft kunnen culmineren in de verkiezingsstrijd, komt doordat het debat de afgelopen vijftien tot twintig jaar op kunstmatige wijze is onderdrukt. Dan wordt er in de campagnes wel eens wat te veel gezegd. Maar ik sta garant voor een ordelijke en sobere toon in het debat”, aldus de liberaal, die daarmee a priori aangaf dat Kjaersgaard het met haar eventuele eisenpakket inzake ’de buitenlanders’ niet te bont kan gaan maken. In ieder geval niet zo bont, dat de Deense politiek in botsing komt met de internationale conventies en mensenrechten.

De praktijk zal moeten uitwijzen in hoeverre Fogh Rasmussen Kjaersgaard voldoende heeft te bieden. Duidelijk is dat laatstgenoemde geen alternatieven heeft, want voor een terugkeer van ’roze’ voelt zij uiteraard helemaal niks. Los daarvan is het buitenlanderbeleid niet het enige politieke vraagstuk. Minstens even belangrijk voor Kjaersgaard is verlaging van de hoog opgeschroefde belastingdruk waarmee de Denen kampen.

Kristeligt Folkeparti
Dat er lastenverlichting moet komen, vinden Fogh Rasmussen en zijn conservatieve helpers ook, terwijl de sociaaldemocraten daaraan pas aarzelend toe wilden geven toen het al te laat was om er nog stemmen mee te trekken. De scheidende premier Poul Nyrup Rasmussen kwam daar het afgelopen weekend nog eens mee, toen hij begon in te zien dat het wel eens op een verlies uit kon gaan draaien.

Nyrup Rasmussen zal ongetwijfeld wel even moeten wennen als hij straks geen staatsminister (zoals een premier in Denemarken heet) meer is. Hij zat namelijk al op die post sinds maart 1993.

Enige naar het politieke midden trekkende invloed ten slotte is er in de nieuwe situatie te verwachten van de christen-democratische Kristeligt Folkeparti (KrF), want deze groepering handhaafde haar zeteltal op 4. Het allochtonenbeleid is voor de KrF niet echt een issue waar de partij mee bezig is. Des te meer echter met zaken als familiebeleid en ouderenzorg.