Toch stelde zij dinsdag voor het definitieve oordeel op te schorten. Haar aanbeveling aan de 25 regeringsleiders, die het laatste woord hebben en op hun top van half juni de uitbreiding bespreken, komt neer op een voorwaardelijk ja. Met deze benadering wil zij in de richting van Sofia en Boekarest de druk op de ketel houden om de noodzakelijke hervormingen te realiseren.Voorzitter Barroso van de Commissie constateert dat de twee landen sinds de vorige evaluatie, in de herfst, duidelijke vooruitgang boeken met de voorbereidingen. „Zij moeten dan ook in staat geacht worden op het beoogde tijdstip de finish te bereiken. Op belangrijke punten vraagt dat echter nog om een intensivering van de inspanningen”, zei hij in een toelichting in het Europees Parlement in Straatsburg.

Vorig jaar besloot de EU tot een clausule op grond waarvan bij het niet tijdig voldoen aan de toelatingseisen uitstel van het verlenen van het lidmaatschap tot 1 januari 2008 mogelijk is.

Begin oktober maakt de Commissie opnieuw de balans op. Op grond van de bevindingen op dat moment volgt uitsluitsel. „De Unie dient haar verplichtingen aan de kandidaten na te leven en moet tegelijk heel strikt alle criteria handhaven”, aldus Barroso.

De resterende problemen liggen vooral in de sfeer van justitie. Brussel hamert op het tot stand brengen van een goed systeem op dat gebied en op het met voortvarendheid bestrijden van de corruptie en de georganiseerde misdaad.

Een ander tekort betreft de positie van minderheden, waaronder de Roma. Verder zijn er verbeteringen nodig van onder meer het administratieve beheer van de door de EU verstrekte subsidies, bijvoorbeeld aan de boeren, de voedselveiligheid en de veterinaire voorzieningen. In Bulgarije is de situatie minder rooskleurig dan in Roemenië.

Tijdens een debat in het EP toonden Nederlandse afgevaardigden zich in het algemeen wat strenger dan veel van de collega’s. Eurlings (CDA) pleitte ervoor de komende maanden zeer kritisch te blijven. „Beide landen zijn tot dusver nog niet klaar”, benadrukte hij. Hij wil niet uitsluiten dat het ene uiteindelijk eerder aanhaakt dan het andere.

Lagendijk (GroenLinks) opteert ervoor nu al te bepalen dat voor Bulgarije pas in 2008 de deur opengaat. Belder (CU-SGP) drong aan op een „solide toetreding, die niet is gebaseerd op intenties, maar op feiten.”

Minister Bot van Buitenlandse Zaken liet maandag al zijn tevredenheid horen over uitstel van de finale beslissing. „Een extra signaal kan een goede zaak zijn. Niet voor de regeringen ginds, die van goede wil zijn, maar voor de uitvoerders van het beleid”, verklaarde hij na overleg met zijn Europese ambtgenoten.