De dooi in de betrekkingen tussen beide landen werd drie jaar geleden mogelijk, toen kolonel Gaddafi het terrorisme afzwoer. Daarna vernietigde Tripoli zijn chemische wapens en ontmantelde hij zijn nucleaire programma. De Amerikanen legden dit uit als een „schrikreactie” op de Amerikaans-Britse invasie van Irak. Maar volgens sommige waarnemers wilde Gaddafi het jarenlange isolement van zijn land als gevolg van internationale sancties doorbreken.Nadat Gaddafi zich tegen het Westen had gekeerd -tegen Amerika in het bijzonder- en verschillende verdragen eenzijdig opzegde, haalde Washington in 1972 zijn ambassadeur terug. De ambassade in Tripoli werd gesloten nadat een menigte in 1979 het gebouw bestormde en in brand stak. In 1986 beschuldigde president Reagan Libië ervan verantwoordelijk te zijn voor de aanslag op een discotheek in Berlijn waar veel Amerikaanse militairen kwamen. Daarbij kwamen drie mensen om.

In 1988 stortte een toestel van de Amerikaanse luchtvaartmaatschappij Panam neer boven het Schotse Lockerbie. Daarbij kwamen 270 mensen om het leven. De meesten van hen waren Amerikanen. Libië werd verantwoordelijk gehouden voor deze aanslag en Gaddafi aanvaardde later schuld. Hij leverde twee verdachten uit voor een proces in Noordwijk. De nabestaanden kregen vervolgens een financiële tegemoetkoming.

Libië bleef echter staan op de Amerikaanse lijst van landen die het terrorisme steunden, tot Gaddafi’s ommezwaai in 2003. Daarop volgde een toenadering door de Britse premier Tony Blair en ook de relaties met Washington ontdooiden. Niet iedereen is even blij met de laatste ontwikkeling. „Gaddafi heeft gewonnen dankzij zijn olie; daar is het hun allemaal om te doen”, aldus Susan Cohen die in 1988 haar enige kind verloor tijdens de aanslag boven Lockerbie.

De Amerikaanse viceminister van Buitenlandse Zaken David Welch zei maandag dat olie geen rol speelde in de Amerikaanse beslissing om de officiële betrekkingen met Tripoli te herstellen. „Deze beslissing is genomen omdat Libië nu sinds enkele jaren volledig meewerkt in onze strijd tegen het terrorisme”, aldus Welch.

Er is nog een ander aspect aan de zaak. Washington hoopt dat het voorbeeld Libië inspirerend werkt voor landen als Iran en Noord-Korea. „Libië vormt een belangrijk voorbeeld nu tal van landen aandringen op verandering van beleid in landen zoals Iran en Noord-Korea”, aldus Washingtons minister van Buitenlandse Zaken Condoleezza Rice maandag.

Teheran lijkt niet overtuigd. Het Iraanse regime heeft kolonel Gaddafi in de afgelopen jaren herhaaldelijk belachelijk gemaakt en afgeschilderd als „schoothond” van Washington. Teheran is uit op de productie van kernwapens volgens de VS en West-Europa en is voorlopig duidelijk niet van plan om -ondanks alle aansporingen daartoe- zijn nucleaire ambities op te geven. Noord-Korea hééft volgens deskundigen al kernwapens en zal evenmin geneigd zijn om het voorbeeld van Libië te volgen ondanks Washingtons aansporingen.