Vanuit New York waarschuwde secretaris-generaal van de Verenigde Naties Kofi Annan dat de internationale gemeenschap verplicht is de burgerbevolking in Darfur te beschermen, desnoods met geweld.Vertegenwoordigers van het Sudanese Bevrijdingsleger (SLM) en de kleinere Beweging voor Gerechtigheid en Gelijkheid (JEM) lieten bij het overleg met de Afrikaanse Unie en afgezanten van de Verenigde Staten, Groot-Brittannië, de Europese Unie en de Arabische Liga in de Nigeriaanse hoofdstad Abuja weten dat zij het akkoord niet zullen ondertekenen. De derde rebellengroep wilde eerst ruggespraak houden met de collega’s in Sudan.

De Amerikaanse onderminister van Buitenlandse Zaken, Robert Zoellick, verweet de rebellen gebrek aan leiderschap. „Er zitten 2 miljoen mensen in kampen, er sterven dagelijks mensen en de mensen in Darfur hebben nodig dat hun leiders een kans op vrede aangrijpen”, zei hij.

De regering van Sudan is niet bij de onderhandelingen betrokken omdat zij het door bemiddelaars van de Afrikaanse Unie opgestelde voorstel al heeft aanvaard. Het voorstel voorziet in opname van ongeregelde strijders in de Sudanese strijdkrachten, compensatie voor oorlogsslachtoffers en deling van de macht. Vooral over dit laatste punt zouden de rebellen ontevreden zijn. Er zou nieuw beraad zijn aangekondigd, maar de partijen maakten duidelijk dat de hakken in het zand zijn gezet.

De JEM verklaarde dat de voorstellen voorbijgaan aan de wens om Darfur tot een autonome regio te maken. SLM-woordvoerder Saisaledin Haroun zei al eerder deze week dat in de voorstellen te weinig aandacht aan de veiligheid voor de langere termijn is besteed. Hij wees erop dat niet wordt gerept over het ontwapenen van de Janjaweed en andere regeringsgezinde milities in Darfur.

Ook mist Haroun voorstellen voor een toekomstige rol van de SLM en de JEM in de politieke besluitvorming en de opname van rebellen in de reguliere Sudanese troepen. De rebellenbewegingen maken aanspraak op het vicepresidentschap van het Afrikaanse land.

JEM-woordvoerder Ahmed Tugod liet kortgeleden weten dat zijn organisatie het akkoord evenmin zal tekenen voordat er „fundamentele wijzigingen” in de tekst worden aangebracht. Die mist de JEM nog altijd.

Een nieuw vredesvoorstel voor Darfur dat met internationale hulp tot stand is gekomen en dat belangrijke concessies van de regering in Khartoem bevat, komt overigens wel grotendeels tegemoet aan cruciale eisen van de rebellenbewegingen in het gebied. Een onderhandelaar van de rebellen heeft dit donderdag gezegd.

Volgens de bron voorziet het plan in de integratie van ten minste vierduizend rebellen in het Sudanese leger en duizend in het politiekorps. Bovendien zouden ongeveer drieduizend rebellen een opleiding krijgen om hen voor te bereiden op een burgerbestaan.

Jaffer Monro, een woordvoerder van de grootste rebellenbeweging, de Sudanese Bevrijdingsbeweging, bevestigde dat het jongste voorstel voor de rebellen aanvaardbaar lijkt. Monro zei dat geen nieuwe onderhandelingen nodig lijken.

De rebellenonderhandelaar zei dat de concessies van de regering in Khartoem een overeenkomst binnen bereik brengen, hoewel de rebellen bezorgd blijven over de veiligheidssituatie. In het jongste voorstel wordt weliswaar een veiligheidsmacht voorzien, maar er worden geen details vermeld over de samenstelling daarvan. De rebellen eisen een gezamenlijk korps bestaande uit ex-rebellen, regeringsmilitairen, troepen van AU-lidstaten en VN-vredesmilitairen.

Europees Commissaris Louis Michel (Ontwikkelingssamenwerking) heeft donderdag 100 miljoen euro uitgetrokken voor noodhulp aan Darfur. In totaal heeft Europa daarmee sinds het begin in 2004 van de crisis in Darfur, dat is geteisterd door conflicten met rebellenlegers, al 400 miljoen euro uitgetrokken voor de regio.

Het geweld in Darfur brak drie jaar geleden uit. In het conflict tussen enerzijds militairen van het regeringsleger en regeringsgezinde milities en anderzijds de rebellengroepen SLM en JEM zijn ongeveer 200.000 mensen gedood. Zeker 2 miljoen mensen zijn voor het geweld op de vlucht geslagen.