Voor Arnoud Booij, hoofd van de afdeling verkoop van Vlieger Rondkartonnage in Lelystad, is de wereld van kartonnen kokers gesneden koek. „We maken alles, als het maar rond is.” Alles zijn in dit geval kernen -zoals een wc-rolletje- en verzendkokers. Maar ook luxere varianten, waaronder kokers die kunnen dienen als verpakking voor een flesje wijn, snoepgoed of andersoortige cadeauartikelen. Voor wie het nog niet helemaal duidelijk is: de poedersuikerbus in de keukenkast en het potje visvoer vallen eveneens onder de definitie rondkartonnage.De wortels van het bedrijf liggen in Amsterdam, waar oprichter Vlieger 77 jaar geleden in de binnenstad begint met de verkoop van verpakkingsmaterialen. Booij: „De concurrentie op dat terrein is groot. Om zich te onderscheiden, richt Vlieger zich langzaam maar zeker op rondkartonnen producten.” De verzendkoker bestaat dan al wel, nieuwe varianten zijn in die tijd sterk in opkomst.

Zelf produceren in hartje Amsterdam is er niet bij: de ruimte ontbreekt eenvoudigweg. Als een van de eerste ondernemingen wijkt Vlieger daarom begin jaren zeventig uit naar Lelystad, destijds hét overloopgebied van de hoofdstad. „Almere bestond nog niet.”

Onder een nieuwe directeur ontwikkelt Vlieger zich tot een van de specialisten op het gebied van de fabricage van rondkarton. Booij: „Van een eenvoudige koker om bijvoorbeeld textiel omheen te wikkelen tot zogenoemde combinabussen waarin levensmiddelen heel lang kunnen worden bewaard.” Al dan niet voorzien van elke gewenste vorm van opdruk.

Het productieproces maakt duidelijk wat in dit geval specialisatie heet. Verschillende kartonnen stroken -Vlieger gebruikt alleen gerecycled materiaal- glijden vanaf een aantal spoelen richting machine. Net voordat de banen bij elkaar komen, wordt er lijm over de stroken gesproeid. Daarna begint het eigenlijke draaien. Een koker tot en met een doorsnee van 200 millimeter is geen probleem. De maximumlengte is 6 meter.

Het is verbazingwekkend om te zien dat slap karton in luttele seconden transformeert tot een stevige buis. Al naar gelang de klant wenst, kan al tijdens de draaierij een -gekleurde- bedrukking aan de koker worden toegevoegd. Gebeurt dat niet op deze plaats, dan wel in een hal verderop, waar verschillende dames in de weer zijn met het etiketteren van kokers voor een bekende snoepfabrikant. Machines doen het werk gedeeltelijk, handwerk komt er nog steeds aan te pas. Booij: „We werken vooral met vrouwen, ja. Die zijn toch net iets secuurder en handiger dan mannen.”

Drukwerk is overigens geen kernactiviteit van Vlieger. Booij: „Wij krijgen etiketten soms kant-en-klaar aangeleverd, maar kunnen klanten ook een pasklare oplossing aan de hand doen. Het ontwerpen en drukken besteden we dan weer uit aan bedrijven die dáár goed in zijn.” Het past in de filosofie van de oprichter: specialisatie is alles. „Vroeger hadden we zelf vrachtwagens. Maar ook transporteren kunnen anderen beter en voordeliger.”

Hoewel het product wereldwijd gemeengoed is, zitten de afnemers van Vlieger relatief dicht in de buurt van Lelystad: Nederland, België, Luxemburg en het westelijke deel van Duitsland. De verklaring is eenvoudig. „Veel volume en weinig gewicht maken lange afstanden onrendabel. Het heeft geen zin om een container die voor 80 procent is gevuld met lucht naar Engeland te sturen.” Bijkomend voordeel is weer dat de veelgenoemde concurrentie uit het Verre Oosten voor deze bedrijfstak niet opgaat.

De toepassingsmogelijkheden voor ronde kokers zijn nog lang niet uitgeput. Innovatie gaat ook deze sector niet voorbij. Recent bracht Vlieger een combinabus met kartonnen bodems op de markt, in plaats van met de gangbare blikken bodems. „Veel milieuvriendelijker. In Duitsland bijvoorbeeld krijgen onze bussen nu een Grüne Punkt, een predicaat dat ze recyclebaar zijn. Dat is een behoorlijk pluspunt”, aldus Booij.