Het verdrag is bedoeld om de invloed van de Verenigde Staten in Zuid- en Midden-Amerika een halt toe te roepen. Het Bolivariaans Alternatief voor Amerika (Alba) lijkt inmiddels een beklonken zaak tussen de linkse leiders van Cuba, Bolivia en Venezuela.Het moet het socialistische alternatief worden voor de plannen van de Verenigde Staten voor een vrijhandelszone in het gebied. De overeenkomst heeft tot doel de handelstarieven tussen de drie landen te verminderen. Daarnaast willen de ondertekenaars onder meer de werkgelegenheid bevorderen en het analfabetisme bestrijden.

De ondertekening van het handelsakkoord is een succesje dat de Venezolaanse president Chavez op zijn conto mag schrijven. Het maakt deel uit van zijn strijd tegen de „imperialistische” noorderbuur, de Verenigde Staten. In de Cubaanse leider Castro vindt hij een dankbare medestander. Ook de nieuwe Boliviaanse president Morales schaarde zich sinds zijn verkiezing begin dit jaar aan de zijde van Chavez.

Vervreemden
In zijn gedrevenheid om een Bolivariaans pact uit de grond te stampen, dreigt Chavez zijn Zuid-Amerikaanse broeders van de Andesgemeenschap van zich te vervreemden. Hij wil liever zo min mogelijk meer te maken hebben met Peru, Ecuador en Colombia. Zijn grotere ambities liggen bij de Mercosur (waar Argentinië, Brazilië, Paraguay en Uruguay lid van zijn). Daarom wrijft Chavez zijn Colombiaanse ambtgenoot Alvaro Uribe onder de neus dat die met de VS onder één hoedje speelt.

De Venezolaanse populist ergert zich aan de recente vrijhandelsakkoorden die Colombia en Peru met de VS hebben gesloten. Peru trok zondag zelfs zijn ambassadeur uit Venezuela terug, uit woede over de opmerkingen van Chavez. Die had namelijk openlijk zijn voorkeur uitgesproken voor een van de kandidaten in de tweede ronde van de presidentsverkiezingen in Peru deze maand. Hij zou graag zien dat de nationalist Ollanta Humala wint van de sociaaldemocraat Alan Garcia. Van Garcia is bekend dat hij waarde hecht aan goede banden met de Verenigde Staten. Het is niet zo vreemd dat Peru Chavez een „schandelijke inmenging” in binnenlandse aangelegenheden verwijt.

Het is nu precies een jaar geleden dat Cuba en Venezuela vijftig samenwerkingsakkoorden tekenden. Venezuela levert Cuba onder meer 900.000 vaten olie per dag, waarvoor Cuba gedeeltelijk betaalt door artsen en leerkrachten naar Venezolaanse armenwijken te sturen. Cuba zal 5000 Boliviaanse artsen opleiden en helpen bij een grootschalige alfabetiseringscampagne. Voortaal kan Bolivia tolvrij exporteren naar Cuba en Venezuela.

Vastgelopen
Het Bolivariaans Alternatief voor Amerika (Alba) is het linkse antwoord op de pan-Amerikaanse Vrijhandelszone (FTAA) die de VS en hun bondgenoten in de regio zouden willen zien ontstaan. Alba betekent Dageraad en ontsprong aan het brein van Chavez.

De FTAA-onderhandelingen liepen vast op het verzet van Brazilië en Argentinië, twee Zuid-Amerikaanse reuzen. Opmerkelijk is dat Chavez aanvankelijk nogal dikke maatjes was met Argentiniës Kirchner en Braziliës Lula. Maar sinds enige tijd is die liefde aan het bekoelen. Lula en Kirchner vinden dat het Venezolaanse staatshoofd de laatste tijd te veel noten op zijn zang heeft.

Toch zijn ze niet zomaar van Chavez af. Vorige maand werden Chavez, Kirchner en Lula het erover eens dat de bijna 10.000 kilometer lange gaspijpleiding van de Caraïben tot Argentinië haalbaar is. De pijpleiding, die 17 tot 25 miljard dollar (14 tot 20 miljard euro) gaat kosten, moet aardgas uit Venezolaanse velden voor de Caraïbische kust naar Brazilië en Argentinië pompen.

Vooralsnog is het niet zover. De onderhandelingen kunnen nog danig bemoeilijkt worden door de crisis waarin de twee Zuid-Amerikaanse handelsblokken verkeren en door wrijvingen tussen de diverse Zuid-Amerikaanse landen.