Het draait om een voorstel van de Europese Commissie om in alle landen een gelijke minimumstraf in te voeren voor het vervalsen van merkproducten. In politiek opzicht lijkt een principiële stap te worden gezet. Het zou namelijk een aanzet kunnen zijn tot een proces van meer harmonisatie van de verschillende systemen en bepalingen die op nationaal vlak van toepassing zijn bij overtredingen, criminaliteit en misdaad.Een eventuele dergelijke ontwikkeling ligt gevoelig en zal ongetwijfeld bij sommige regeringen op forse weerstand stuiten. Zo zullen met name de Britten, die altijd terughoudendheid tonen tegenover centralisatie van macht bij de Unie, er niets voor voelen de soevereiniteit op dit punt kwijt te raken.

Voor de gang van zaken die zich nu aftekent, is ruimte ontstaan dankzij een uitspraak van het Europees Hof van Justitie. Die instantie huldigde in september bij een proces over een milieukwestie de opvatting dat de Commissie de bevoegdheid heeft om ook wat betreft de zwaarte van sancties een voorstel voor te leggen als een effectieve naleving van op EU-niveau uitgevaardigde regels dat vereist. Over zo’n ontwerp beslissen de ministers met gekwalificeerde meerderheid. Dat betekent dat de mogelijkheid van een veto, wat tot dusver gebruikelijk is in de sfeer van het strafrecht, ontbreekt.

Europees commissaris Frattini (Justitie) zegt dat Brussel heel voorzichtig zal omspringen met het gebruikmaken van de opening die de rechter biedt. Voordat er verdere initiatieven volgen, wordt waarschijnlijk eerst afgewacht hoe de behandeling verloopt van de woensdag gepresenteerde plannen ter bescherming van merkproducten.

Die voorzien bij een veroordeling op grond van het op de markt brengen van namaakartikelen in een binnen de hele Unie geldende minimumstraf van vier jaar gevangenis. Bij aanvaarding zijn alle landen verplicht die ondergrens in hun wetgeving op te nemen. Nederland kent de genoemde strafmaat al in dit verband, maar dan in de zin van een maximum.

Frattini tilt zwaar aan inbreuk op intellectueel eigendom en acht het blijkbaar zinvol een primeur te hanteren bij het gezamenlijke beleid ter bestrijding ervan. In een toelichting benadrukte hij dat piraterij steeds vaker voorkomt: „Het is een echte misdaad tegen de industrie.”