Met veel geraas landt een helikopter op een grasveld in Rotterdam. Zes gewapende leden van een arrestatieteam (AT) springen uit het toestel. Kogelvrije vesten aan, helmen op, schilden voor, machinepistolen in de aanslag. Tussen de vechtjassen sluipt een Mechelse herder, ook voorzien van een kogelwerend vest.Vijftig meter verderop heft een verdachte man zijn pistool. Doffe knallen klinken. Rook kringelt uit de loop van het wapen. Als een speer gaat de hond op de verdachte af. In een mum van tijd zet het ranke dier zijn tanden in het been van slachtoffer. Hoe de man ook worstelt en schreeuwt, de Mechelse herder laat niet los. Een halve minuut later heeft de verdachte een stel AT’ers op zijn nek. Met de handen op zijn rug wordt hij afgevoerd.

„Een paar dingen vallen op aan het gedrag van de hond”, becommentarieert Frans Henninger, chef van het Rotterdamse arrestatieteam, de demonstratie op het oefenterrein van de afdeling Levende Have van de politie in de Maasstad. „Het dier is niet onder de indruk van het lawaai van de helikopter. Hij loopt tussen de AT’ers zonder te bijten. Als hij het commando krijgt, doet hij zijn werk. Heeft de hond de verdachte eenmaal vast, dan laat hij niet meer los. En na de actie is het beest snel weer rustig. Bij een surveillancehond is dat anders. Als die heeft gebeten, blijf ik na afloop liever een tijdje uit de buurt.”

De zeven arrestatieteams in Nederland, belast met gevaarlijke aanhoudingen, moeten binnen pakweg een jaar zijn voorzien van een speciale hond. Woensdag gaf het kabinet daarvoor groen licht. Een proefproject binnen het arrestatieteam van het korps Rotterdam-Rijnmond is goed bevallen.

Met de speciale hond moeten de politiemensen verdachten kunnen aanhouden, zonder direct veel bloed te vergieten. „Met meer middelen willen we minder geweld toepassen”, zegt Henninger.

Dezelfde visie zit achter de zogeheten stunbag. Deze ’vriendelijke’ kogel, ook bestemd voor arrestatieteams, werd twee weken geleden gepresenteerd. Het projectiel heeft de werking van een ’stomp op afstand’.

De AT-hond is geschikt om in onoverzichtelijke of kleine ruimten te speuren naar verdachten. Henninger: „We kunnen het dier bijvoorbeeld inzetten in kruipruimten, maar je kunt ook denken aan het doorzoeken van winkels of beboste gebieden.”

Voor de Rotterdamse politie bewees de AT-hond al goede diensten. Henninger noemt een praktijkvoorbeeld. „Als arrestatieteam moesten we een clubje stropers aanhouden. Ze waren net terug van een strooptocht. We wisten dat die mensen niet schroomden om geweld te gebruiken tegen jachtopzieners. Toen we arriveerden, probeerde een aantal stropers over een schutting te klimmen om zo weg te komen. De hond kon de stropershoofdman in zijn been bijten, waarna wij hem konden arresteren.”

Kenmerkend voor de AT-hond is dat het dier bij onraad niet gaat blaffen, maar zich juist gedeisd houdt. Heeft hij de tanden eenmaal in zijn prooi gezet, dan laat hij niet gauw meer los.

„Als je gebeten wordt door een AT-hond en je loopt in je C&A-tenuetje, dan ben je nog niet jarig”, zegt Klaas Terpstra, politiehondeninstructeur. Niet voor niets draagt Terpstra, die acteerde als verdachte op het oefenveld, fikse beenbeschermers.

Terpstra traint de Rotterdamse AT-hond, door hemzelf voorzien van de illustere naam Stress, al drieënhalf jaar. „De eerste maanden test je of de hond niet schrikkerig is. Dus je neemt het dier mee in de trein, in de bus, in een winkelcentrum, op een roltrap, op een marmeren vloer. Dat moet allemaal goed gaan. Daarna kijken we of de hond moedig en niet angstig is.”

Op een agressieve hond zit een arrestatieteam niet te wachten, beklemtoont Terpstra. „Een AT-hond is juist heel sociaal, je kunt hem bij wijze van spreken zo op straat in een groep mensen zetten. Alleen als de hond een commando krijgt, moet hij aan het werk gaan. Dan explodeert hij in korte tijd van nul tot honderd.”