Hij lichtte maandagavond het Europees Parlement in Straatsburg in over de situatie bij de voorbereidingen die de twee kandidaten treffen voor het beoogde lidmaatschap, maar verschafte nog geen helderheid over het tijdstip van de toetreding. Op 16 mei komt hij met een aanbeveling op dat punt, waarna de regeringsleiders op hun top van half juni een beslissing nemen.De streefdatum is, nadat zij bij de vorige uitbreidingsronde in 2004 de boot misten, 1 januari 2007. Volgens een eerdere afspraak binnen de EU kan het echter, bij onvoldoende vorderingen op het gebied van de noodzakelijke hervormingen, ook twaalf maanden later worden.

Rehn stelde vast dat beide Balkanlanden in de afgelopen periode vooruitgang hebben geboekt. „Zij tonen vastberadenheid om de resterende aanpassingen tot stand te brengen”, verklaarde hij. Tegelijk plaatste hij kritische kanttekeningen en klonk er in zijn woorden meer tevredenheid door over de inspanningen in Roemenië dan over die in Bulgarije.

Corruptie vormt in de voormalige Oostbloknaties nog steeds een groot probleem. De maatregelen in Bulgarije in die sfeer duidde Rehn aan als „beperkt.” De regering in Sofia laat steken vallen bij de reorganisatie van het strafrechtstelsel en bij het daadkrachtig aanpakken van de georganiseerde criminaliteit, waaronder mensensmokkel. In Roemenië blijft de discriminatie van de minderheidsgroep Roma zorgen baren.

Europarlementariër Eurlings (CDA) vond Rehn, zo zei hij na afloop van de bespreking, te vaag over de precieze stand van zaken. Zijn collega Wiersma (PvdA) ziet risico’s in een vertraging van de aansluiting tot 2008. „Het kan in de betrokken landen instabiliteit creëren en de dynamiek uit het proces op weg naar de EU halen”, denkt hij. Daar voegde hij overigens onmiddellijk aan toe: „Maar zij moeten er wel echt klaar voor zijn. We hebben de uitstelclausule niet voor niets geïntroduceerd.”

Maaten (VVD) meent dat het er een jaar geleden voor Bulgarije rooskleurig uitzag dan nu. „Het lijkt of de verbeteringen zijn stilgevallen”, analyseerde hij. Lagendijk (GroenLinks) sluit niet uit, zo interpreteerde hij de uiteenzetting van Rehn, dat er voor Roemenië een positief advies uit de bus rolt en dat de commissaris zal bepleiten Bulgarije wat langer in de wachtkamer te laten.