Verdeeldheid over voortgang protesten
MINSK - Leiders van de Wit-Russische oppositie zijn het onderling oneens over het al dan niet opheffen van een tentenkamp voor antiregeringsbetogers op het centrale plein van de hoofdstad Minsk. Het Europees Parlement houdt donderdag een spoeddebat over de omstreden verkiezingen.
Aanvankelijk werd gemeld dat de voormannen van de oppositie beiden hadden opgeroepen het tentenkamp af te breken. Aleksander Milinkevitsj en Aleksander Kozoelin zouden volgens dat bericht als reden voor de opheffing van het kamp hebben genoemd het slechte weer, de toenemende intimidatie door de autoriteiten en de geplande grote demonstratie aan het eind van deze week.Milinkevitsj had zijn aanhang dinsdag opgeroepen toch te blijven. Kozoelin verklaarde daarop dat zijn collega zich niet aan de afspraken houdt en nu de „volledige verantwoordelijkheid” draagt als de politie hardhandig een einde gaat maken aan het protest.
De oppositie demonstreert sinds zondag tegen de herverkiezing van de autocratische president Aleksander Loekasjenko. Hij wordt ook wel de laatste dictator in Europa genoemd.
In het tentenkamp verblijven ongeveer 250 betogers, die ’s nachts last hebben van zeer stevige vrieskou. Ze krijgen steeds steun van honderden sympathisanten. De veiligheidstroepen, die doorgaans weinig tot niets toestaan, hebben de groep tot dusver met rust gelaten. Wel zijn er intussen al zeker 400 actievoerders elders op en rond het plein gearresteerd.
Mensenrechtenactivisten hebben verklaard dat over het lot van veel arrestanten niets bekend is. Familieleden kunnen niet eens achterhalen waar ze worden vastgehouden.
Twee actievoerders zeiden woensdag op een metrostation te zijn aangehouden door agenten, die het tweetal vervolgens in elkaar sloegen. Agenten in burger fotograferen alle actievoerders op het plein en iedereen die voedsel of water brengt naar het tentenkamp wordt tegengehouden om „hygiënische redenen.”
Het Europees Parlement zou donderdag een spoeddebat houden over de uitslag van de verkiezingen in Wit-Rusland en de straatprotesten in Minsk daartegen. Dat gebeurt op verzoek van diverse Nederlandse Europarlementariërs, die niet willen wachten tot volgende maand.
Op grond van EP-procedures zou zo’n debat pas volgende maand plaats kunnen vinden, omdat het woensdag niet drie uur voor opening van de plenaire sessie van het parlement in Brussel was aangemeld. Volgens GroenLinks-Europarlementariër Buitenweg „maken we ons voor het oog van de buitenwereld volledig belachelijk als we nu op grond van deze procedures zo’n debat niet plaats laten vinden, terwijl er in Wit-Rusland heel wat aan de gang is.”
EP-voorzitter Borrell wilde na bemiddeling van de leiders van de grootste fracties wel een debat plannen als er daarvoor 37 handtekeningen op tafel kwamen. VVD-Europarlementariër Hennis-Plasschaert, die zaterdag aan de Wit-Russische grens de toegang tot het land als waarnemer werd ontzegd, ging daarop rond met haar PvdA-collega Mastenbroek. Gezamenlijk wisten zij binnen enkele minuten de benodigde handtekeningen te verzamelen.
Na de Russische president Poetin heeft woensdag ook de Cubaanse leider Fidel Castro zijn felicitatie uitgebracht aan Loekasjenko. Dat heeft het staatspersbureau Prensa Latina bericht. Volgens Castro bewijst de overweldigende overwinning van Loekasjenko hoe succesvol diens bewind is en hoeveel steun hij geniet bij het volk.
Net als Loekasjenko staat de bebaarde communistische leider van Cuba bloot aan scherpe kritiek uit het Westen, met name uit de Verenigde Staten. Beide presidenten wordt verweten dat zij hun land als een dictator regeren. De enorme zege van Loekasjenko is volgens de Wit-Russische oppositie door massale fraude tot stand gekomen. Westerse waarnemers onderschrijven dat.