Tijdens een drieënhalf uur durend onderhoud in Scheermeijers woonkamer in Almere volgt het ene bloedstollende verhaal na het andere. Deze week verscheen het eerste boek met de gebeurtenissen die Scheermeijer zegt te hebben meegemaakt: ”De memoires van een spion” (uitgeverij M). Meer delen zullen volgen.

Was Scheermeijer, „alias agent X-005”, werkelijk een legendarische spion die uitzonderlijk werk verrichtte voor de voormalige Inlichtingendienst Buitenland (IDB), de CIA en de Mossad? Of verkoopt hij vooral klinkklare nonsens?

Duimzuigerij? Geen sprake van, bezweert Scheermeijer, jarenlang in tal van landen actief in het expeditiewerk. Al die verhalen zijn waarheidsgetrouw. Onder de dekmantel van diverse bedrijfjes in het buitenland hielp hij geheime diensten aan gouden tips. Zo is het en niet anders. Krijgt hij niet ieder jaar van premier Kok een handgeschreven kerstkaart toegestuurd? „Als ik aan het Binnenhof op het ministerie van Algemene Zaken (waar de IDB destijds onder viel, red.) rondloop, kijken de dames me na. Zo van: Daar heb je die topspion. Vraag ik of ze een zoen willen. Krijgen ze zó’n hoofd.”

Z’n mooiste huzarenstukje voltrok zich in Moskou, zegt Scheermeijer. In geuren en kleuren vertelt hij hoe hij met gevaar voor eigen leven in Moskou een videotape met supergeheime informatie over een raketbrandstof wist te bemachtigen.

Dat zit zo: het minuscule videobandje zat verstopt achter een plint ergens op een kamer in een duur hotel in Moskou. Midden in de nacht wist de in het zwart geklede Scheermeijer zich via het raam tot de verzegelde kamer toegang te verschaffen. De bewaker, een Russin met naast haar een kalasjnikov, was in slaap gevallen. Met het videobandje vluchtte Scheermeijer door besneeuwd Moskou naar de Amerikaanse ambassade. De gealarmeerde KGB zat hem inmiddels op de hielen.

Met hulp van een Russische zwerfjongen, Boris, belandde hij halsoverkop in een gangenstelsel onder het vliegveld van Moskou. Hij maakte geen enkele kans om aan boord van een KLM-toestel te komen. Een kordon aan Russische militairen had zich inmiddels om het Nederlandse vliegtuig geposteerd. De spion wist een Belgisch Sabena-toestel binnen te glippen. Scheermeijer sloeg een paar onwillige bemanningsleden knock-out en wist de gezagvoerder zo ver te krijgen het luchtruim te kiezen, linea recta richting Schiphol. Boris, zijn onverwachte hulp, mocht ook mee. Terug in Nederland scheidde de geheim agent op het toilet zijn videobandje uit. Tijdens zijn vlucht door Moskou had hij bandje, verpakt in een condoom, voor z’n eigen veiligheid maar doorgeslikt.

Scheermeijer heeft meer verhalen in dit genre. Wat te denken van zijn onthulling dat de Russen in de Koude Oorlog diep in de Noordzee twee kernbommen verborgen hielden? Op 180 meter diepte. Zouden de projectielen tot ontploffing worden gebracht, dan was Nederland „onder een 3 meter dikke laag nucleair afval” verdwenen.

Meesterspion Scheermeijer zou de „exacte coördinaten van de plaats waar de bommen zich bevonden” uit de mond van een KGB-spion hebben opgetekend. Deze man barstte tijdens een wandeltochtje langs het Scheveningse strand in tranen uit en stortte zijn hart uit bij zijn Hollandse zakenpartner.

Dan is er het spectaculaire verhaal over de aanslag op de Euromast. In 1982 wist Scheermeijer te verhinderen dat tien Palestijnen een terroristische actie in de bekende Rotterdamse toren uitvoerden. De terroristen die de klus voor hun rekening zouden nemen, konden, op één na, worden geliquideerd.

Wat te denken van deze verhalen? Spionagehistoricus Cees Wiebes barst in lachen uit als hij de naam van Scheermeijer hoort vallen. „Die man verkondigt echt lariekoek. Hij zuigt verhalen uit zijn duim”, zegt Wiebes, medeauteur van ”Villa Maarheeze”, een boekwerk over de Inlichtingendienst Buitenland.

Wiebes omschrijft Scheermeijer als „een handelsreiziger” die zo nu en dan informatie verschafte aan de IDB. „Hij was een van de duizenden informanten en zeker niet een belangrijke geheim agent.”

Het verhaal over de kernbommen op de bodem van de Noordzee verwijst Wiebes resoluut naar het rijk der fabelen. „Ik heb daar met mensen van de Marine Inlichtingendienst over gebeld. Die zouden dat toch op z’n minst moeten weten. Ze hebben een halfuur krom gelegen van het lachen.” Van het Euromast-verhaal gelooft de spionage-expert „nog geen snipper.”

Kan het zijn dat Scheermeijer op de hoogte was van zaken waar Wiebes geen zicht op heeft? „Onmogelijk”, reageert Wiebes. „De verhalen van Scheermeijer zijn niet serieus te nemen. Als hij zo’n belangrijke spion was, zou hij toch wel een pensioenuitkering van de overheid moeten krijgen? Daar is geen sprake van.”

Ook de Rotterdamse politiewoordvoerder Anne Geelof reageert vol ongeloof op het verhaal van de aanslag op de Euromast. „Er zouden een stuk of tien Palestijnen vlak bij de Euromast zijn doodgeschoten. Dan mag Scheermeijer mij vertellen waar de lijken zijn gebleven. In Nederland is het onmogelijk dat zoiets onbekend zou blijven. Collega’s uit die tijd zetten grote ogen op als ik hun dit verhaal vertel. Als je het mij vraagt, is het niet meer dan een broodje aap.”