Israëlische soldaat op Westoever gedood
JENIN - Een vuurgevecht dat uitbrak toen Israëlische soldaten woensdagochtend Palestijnen probeerden te arresteren in Jenin, op de Westelijke Jordaanoever, heeft aan een van de militairen het leven gekost.
Palestijnse getuigen zeiden dat het vuurgevecht plaatshad nadat de soldaten twee huizen hadden omsingeld en de Palestijnen die zich daarbinnen bevonden per megafoon hadden opgeroepen zich over te geven. Een van de gezochte Palestijnen kwam kort nadat het schieten was begonnen het huis uit rennen, volgens het leger. Vier anderen gaven zich later over. Volgens bronnen in Jenin behoorden de vijf tot de Islamitische Jihad en de al-Aqsa Martelaren Brigades.Direct nadat de soldaten de huizen hadden omsingeld, werden zij van alle kanten belaagd. Gewapende Palestijnen, die onmiddellijk op straat verschenen, openden het vuur en studenten gooiden met stenen. De soldaten probeerden de menigte met behulp van een bulldozer uiteen te jagen. Ook legden zij beslag op enkele huizen om zich dekking te verschaffen.
Dinsdag voerde Israël een spectaculaire overval uit op de gevangenis van Jericho om Palestijnse gedetineerden in handen te krijgen voordat die door de Hamasregering zouden worden vrijgelaten. Onder de zes gevangenen die zich na een belegering van tien uur overgaven was Ahmed Saadat, het brein achter de moord op de Israëlische minister van Toerisme in 2001.
Waarnemend premier Olmert zei woensdag dat Israël vastbesloten is de zes Palestijnen voor de rechter te brengen. Vijf van hen zullen worden berecht voor de moord op minister Ze’evi, aldus Olmert. De zesde, Fuad Shobaki, zal zich moeten verantwoorden voor zijn rol in de financiering van illegale wapenleveranties aan de Palestijnse Autoriteit. „Zij zullen krachtens de Israëlische wet in staat van beschuldiging worden gesteld en worden veroordeeld tot de straf die zij verdienen”, aldus Olmert.
De Britse premier Tony Blair verdedigde het vertrek van de Britse bewakers donderdag. Hij zei dat aan het besluit om de bewakers uit de gevangenis weg te halen maandenlange waarschuwingen vooraf zijn gegaan, die niets uithaalden.
De voorzitter van het Europees Parlement, Josep Borrell, veroordeelde het optreden van Israël rond de gevangenis in Jericho en riep de EU op een protest in te dienen bij de Israëlische regering. Hij wierp de vraag op hoe het legeroptreden een bijdrage kan leveren aan de veiligheid van Israël en zei dat de EU een nieuwe gevangenis voor de Palestijnen moet betalen.
Secretaris-generaal Kofi Annan van de Verenigde Naties liet Olmert woensdag weten dat hij vreest dat de bestorming van de gevangenis tot een geweldsescalatie zal leiden. Andere hoge vertegenwoordigers van de Verenigde Naties bekritiseerden Israël.
Onder de ruim 300 Palestijnen die door de bestorming van de gevangenis in handen kwamen, waren veel politiemensen. Het Israëlische leger zei woensdag dat inmiddels alle gevangenen, op 38 na, zijn vrijgelaten. Het Internationale Rode Kruis zei woensdag van Israël te verlangen dat het de organisatie toelaat tot de gevangenen en bij de bestorming gewond geraakte personen.
Op de Westoever en in de Gazastrook werd woensdag een algemene staking gehouden uit protest tegen het optreden van Israël. Dinsdagavond demonstreerden in Gazastad al ongeveer vijftienduizend Palestijnen.
De Palestijnse president Abbas bestempelde de Israëlische actie als een „afschuwelijke misdaad” die „onvergeeflijk” is en noemde het een belediging voor het Palestijnse volk.
In de Palestijnse politiek hebben Hamas en Fatah ook woensdag geen vorderingen geboekt bij hun overleg over het vormen van een brede Palestijnse regering. Dat hebben beide partijen bekendgemaakt. „Ik denk niet dat verdere gesprekken ergens toe leiden”, zei Hamasleider Salah Bardawil. Ook Fatahparlementariër Radwan al-Akhras, die deelnam aan het overleg, was pessimistisch.
Bardawil beloofde dat de Hamas snel een kabinet presenteert. De Palestijnse wet bepaalt dat de organisatie hiervoor tot het einde van de maand heeft.
De fundamentalistische Hamas, die in januari een grote verkiezingsoverwinning boekte, heeft genoeg zetels om alleen te regeren maar streeft naar samenwerking met de voormalige regeringspartij Fatah, onder meer om de te vormen regering internationaal meer aanzien te geven. Veel landen bekritiseren de Hamas omdat de groepering weigert Israël te erkennen en het geweld af te zweren.