Moskou erkent morele schuld voor inval 1968
PRAAG - De Russische president Vladimir Poetin heeft woensdag de invasie van Tsjechoslowakije in 1968 door Sovjettroepen veroordeeld.
Moskou draagt de morele verantwoordelijkheid voor de inval, die een einde maakte aan de zogeheten Praagse Lente, zei Poetin tijdens zijn bezoek aan de Tsjechische hoofdstad Praag. Hij benadrukte overigens dat Rusland niet wettelijk verantwoordelijk is te stellen.In 1968 vielen troepen uit de toenmalige Sovjet-Unie samen met militairen uit andere communistische staten Tsjechoslowakije binnen om een einde te maken aan prodemocratische ontwikkelingen.
De Tsjechische president Vaclav Klaus zei de opmerkingen van Poetin te waarderen. Er is geen reden om gebeurtenissen die tientallen jaren geleden plaatshadden te bespreken met de huidige Russische president, voegde hij eraan toe. Het verleden mag heden en toekomst niet belasten, benadrukte Klaus.
Tijdens zijn bezoek aan Hongarije bood Poetin dinsdag ook al min of meer namens Moskou zijn excuses aan voor het neerslaan van de Hongaarse opstand in 1956. Rusland poogt de banden met de voormalige Sovjetsatellieten in Midden-Europa aan te halen.
Poetin heeft woensdag ook formeel een waardevolle verzameling eeuwenoude boeken teruggegeven aan Hongarije. De overdracht in de Sarospatakbibliotheek in de hoofdstad Boedapest was de belangrijkste mediagebeurtenis tijdens het met symboliek beladen tweedaagse bezoek van Poetin aan de voormalige Sovjetsatelliet.
Het Sovjetleger nam de ruim 130 boeken, waaronder een Bijbel uit 1498 en een door kerkhervormer Martin Luther getekend boek uit de vijftiende eeuw, tijdens de Tweede Wereldoorlog mee naar Rusland.
Boedapest heeft jarenlang verzocht om hun teruggave: om de vaak verstoorde continuïteit van de moderne Hongaarse geschiedenis te herstellen, zei premier Ferenc Gyurcsany in een toespraak voor tientallen culturele en politieke hoogwaardigheidsbekleders.
Poetin bracht in herinnering dat niet alleen Oost-Europa, maar ook Rusland tijdens de Tweede Wereldoorlog grote culturele verliezen heeft geleden. „Ik ben erg blij dat deze in spiritueel opzicht waardevolle boeken eindelijk op de plaats terecht zijn gekomen waar ze horen. Bij hun rechtmatige eigenaars: de Hongaarse kerk en het Hongaarse volk.”
Poetins bezoek toont dat er Rusland veel aan gelegen is de economische banden met Hongarije aan te trekken en weer wat van de politieke invloed terug te krijgen waar de Hongaren zolang onder zuchtten. Gyurcsany zei dinsdag dat het tijd is om de wonden van het Sovjettijdperk te helen en dat het Hongaarse beleid ten aanzien van Rusland in het vervolg minder door ’ideologie’ gedreven zal worden.
De twee leiders waren de afgelopen dagen verantwoordelijk voor het ondertekenen van een reeks verdragen: over telecommunicatie, migratie, culturele betrekkingen en schuldaflossing. Ook benadrukten ze hun samenwerking op het gebied van olie- en aardgas. Hongarije krijgt 90 procent van zijn aardgas uit Rusland.