Regering dreigt met geweld tegen oproer gevangenis Kabul
KABUL (AP) – Gevangenen in de zwaar beveiligde Policharki–gevangenis in de Afghaanse hoofdstad Kabul hebben maandag hun oproer, dat al twee dagen duurt, tijdelijk gestaakt nadat een regeringsonderhandelaar, Sibghatullah Mujaddedi, had beloofd dat hij zou proberen hun problemen op te lossen. Toen ze hun geweld hadden beëindigd kregen de gedetineerden weer voedsel, water en elektriciteit. Die voorzieningen waren eerder door de gevangenisleiding afgenomen.
Volgens Mujaddedi eisen de gevangenen onder meer de vrijlating van een niet nader genoemd aantal gedetineerden. De Afghaanse regering liet maandag voor het begin van de onderhandelingen weten zonodig geweld te gebruiken om een einde te maken aan het oproer, dat zaterdagavond begon. Honderden gedetineerden, onder wie leden van Al–Qaida en de Taliban, namen na gevechten met bewakers delen van het gevangeniscomplex over. Achthonderd zwaarbewapende soldaten omsingelden maandag de gevangenis en met hulp van NAVO–vredessoldaten werden er zeker tien tanks en pantservoertuigen bij het hek van de gevangenis gezet. Onderhandelingen die vertegenwoordigers van het ministerie van justitie zondag via luidsprekers met de gevangenen voerden liepen op niets uit.Bij het oproer zouden vijf gedetineerden om het leven zijn gekomen en dertig gewond geraakt. Dat zou zijn gebeurd toen de politie het vuur opende op de opstandige gevangenen, viel te lezen in briefjes die de gedetineerden uit hun cellen aan een in de gevangenis werkzame verpleegkundige hebben toegespeeld. Volgens een regeringsonderhandelaar, Mohammed Ibrahim Sahdat, zou het gaan om vier doden en 38 gewonden.
De problemen begonnen zaterdagavond, toen gevangenen de bewakers verjoegen uit een cellenblok waar ongeveer dertienhonderd mensen vastzitten. Het lukte de gevangenen echter niet te ontsnappen. De directeur van het Afghaanse gevangeniswezen, Abdul Salaam Bakshi, zei dat gedetineerde Al–Qaida– en Taliban–leden andere gevangenen hadden opgehitst. Een hoge regeringsvertegenwoordiger zei dat de gevangenen een tunnel hadden gegraven naar de vrouwenvleugel van de gevangenis, waar zeventig vrouwen vastzitten samen met zeventig kinderen die bij hen wonen. Berichten dat er vrouwen waren verkracht kon hij niet bevestigen. Hij zei dat de opstandige gevangenen er tijdens de onderhandelingen in eerst instantie in hadden toegestemd dat de vrouwelijke gedetineerden zouden worden overgebracht naar een ander deel van de gevangenis, maar hier later op terugkwamen.
Een man die naar eigen zeggen een woordvoerder is voor een deel van de gevangenen heeft contact opgenomen met het persbureau Associated Press en gezegd dat de gedetineerden eisen opnieuw te worden berecht. Volgens hem zijn velen van hen onschuldig of hebben ze te zware straffen gekregen. Hij zei dat het oproer zou doorgaan tot de regering aan hun eisen tegemoet komt.
In Policharki, de beruchtste gevangenis van Afghanistan, zitten in totaal tweeduizend gevangenen. In december 2004 kwamen bij gevechten die uitbraken bij een ontsnappingspoging van Al–Qaida–leden vier gevangenen en vier bewakers om het leven. Vorige maand ontsnapten zeven Taliban–gevangenen die zichzelf hadden voorgedaan als bezoekers. In reactie werden nieuwe uniformen aan de gevangenen verstrekt. De onlusten braken zaterdag uit omdat enkele gevangenen weigerden het nieuwe uniform te dragen.
Mensenrechtenorganisaties hebben de leefomstandigheden in de gevangenis bekritiseerd. Volgens de Afghaanse autoriteiten is het de bedoeling dat later dit jaar rond de 110 Afghanen uit Guantanamo Bay naar de gevangenis worden overgebracht. Tijdens de bezetting van Afghanistan door sovjetroepen (1979–1989) zaten tegenstanders van de communisten in de Policharki–gevangenis vast. Martelingen en executies waren aan de orde van de dag, ook nadat het Taliban–regime de macht had overgenomen en de gevangenis was gaan gebruiken.