Het vogelgriepvirus rukt op in Europa en komt steeds dichter in de buurt van Nederland. De voor mensen besmettelijke H5N1-variant van het virus lijkt na Duitsland en Frankrijk inmiddels ook Zwitserland te hebben bereikt.Juist omdat het virus Nederland nadert, treedt de AID strenger op dan in 2005, toen ook tijdelijk een afscherm- of ophokplicht gold. Als een pluimveehouder de richtlijnen aan de laars lapt, krijgt hij van de dienst drie dagen om alsnog aan de regels te voldoen. Uiteindelijk kan de boete oplopen tot 1200 euro voor hobbypluimveehouders. Voor bedrijven ligt de boete op 1000 euro per dag met een voorlopig maximum van 4000 euro.

In Lelystad draaien de laboranten van het Centraal Instituut voor Dierziektecontrole (CIDC) overuren. Zij onderzoeken monsters van dode vogels om te kijken of het gevreesde H5N1-virus aanwezig is. Het aantal monsters neemt zienderogen toe. Aan het begin van de week waren het er nog twintig per dag. Inmiddels is dat aantal toegenomen tot veertig of vijftig.

Het aantal bestellingen van mondkapjes, handschoenen, ontsmettingsmiddelen en beschermende kleding is de laatste dagen fors toegenomen, meldde woordvoerder I. Platenburg van Thaly, groothandel in medische hulpmiddelen. Niet alleen particulieren, maar ook bedrijven slaan beschermende spullen tegen het virus in. Ook instellingen die straks direct te maken kunnen krijgen met de ziekte, zoals GGD’s, plaatsen bestellingen.

Niet alleen pluimveebedrijven maar ook andere veehouderijen zullen bij een uitbraak van de vogelgriep te maken krijgen met beperkingen voor bijvoorbeeld het vervoer van dieren en mest. Dat blijkt uit de conceptversie (februari 2006) van het ”Beleidsdraaiboek Aviaire Influenza”.

De beperkingen zijn nodig omdat ook andere dieren dan pluimvee een rol kunnen spelen bij de verspreiding van het virus. Paarden, varkens, katten en „waarschijnlijk ook de hond” zijn gevoelig voor vogelgriep en kunnen de ziekte ontwikkelen, staat in het draaiboek. Koeien, schapen en geiten zijn ongevoelig voor de ziekte, maar kunnen net als mensen bijvoorbeeld stukjes besmette mest verslepen en zo voor verspreiding zorgen. „Daarom zullen ook voor die categorie dieren beperkende maatregelen gelden.”

In Zwitserland houden de autoriteiten inmiddels ook rekening met een uitbraak van de vogelgriep. In de regio Genève is een dode zaagbekeend aangetroffen, die volgens de eerste voorlopige testen het virus heeft. De definitieve uitkomst wordt over enkele dagen verwacht.

De hoogste functionaris van de Zwitserse gezondheidsdienst zei zondag in een interview met het weekblad Sonntagsblick dat in het alpenland 10.000 doden kunnen vallen als het vogelgriepvirus zo muteert dat het van mens op mens kan worden overgedragen. Vooralsnog is geen sprake van zo’n mutatie.

In de nacht van vrijdag op zaterdag werd al duidelijk dat ook Frankrijk getroffen is door de H5N1-variant van het vogelgriepvirus. Daar werd de eerste pluimveehouderij in de Europese Unie getroffen. Het gaat om een kalkoenboerderij in Ain, ten noordoosten van Lyon. In die regio werden al eerder wilde eenden en zeker vijftien zwanen met H5N1 aangetroffen. Alle 11.000 dieren op het bedrijf zijn afgemaakt en vernietigd.

Inmiddels hebben veel landen maatregelen getroffen. Vrachtwagens die pluimvee of broedeieren naar Frankrijk hebben vervoerd, moeten bij terugkomst in Nederland extra worden gereinigd en ontsmet. Voor de handel in pluimvee met Frankrijk heeft de besmetting in Ain volgens het Nederlandse ministerie van Landbouw vooralsnog geen gevolgen.

Intussen rukt in Duitsland de vogelgriep steeds verder op. Na de deelstaten Mecklenburg-Vorpommern, Baden-Württemberg en Sleeswijk-Holstein is het virus nu ook opgedoken in Brandenburg in het oosten van het land. De meeste besmette vogels zijn gevonden op het eiland Rügen in de Oostzee, dat door de autoriteiten tot rampgebied is verklaard. In een week tijd zijn ruim honderd dode wilde vogels gevonden.

In Indonesië heeft de vogelgriepvariant H5N1 het twintigste menselijk slachtoffer geëist. Een 27-jarige vrouw stierf vanochtend in Jakarta aan het virus. Nog twee Chinezen hebben H5N1 onder de leden, heeft de Chinese regering zaterdag bekendgemaakt. Sinds oktober hebben veertien mensen in China H5N1 opgelopen. Acht van hen zijn overleden.