De islamitische beweging Hamas, die een nieuwe regering mag gaan vormen, verschilt van mening met president Mahmoud Abbas over de te volgen koers.Waarnemend premier Ehud Olmert zei tijdens de wekelijkse kabinetsvergadering dat met een Hamas-meerderheid in het parlement „de Palestijnse Autoriteit de facto is veranderd in een terroristische autoriteit”. Israël zal geen contact hebben met een regering waarin Hamas zit.

Olmert kondigde een aantal sancties af die al eerder bekend waren geworden. Zo zal Israël per direct maandelijks circa 50 miljoen dollar aan douaneheffingen achterhouden en de grenscontroles verscherpen. Humanitaire hulp aan de Palestijnen mag gewoon doorgaan.

Volgens president Abbas dreigt als gevolg van deze Israëlische boycot een „ernstige financiële crisis” voor de Palestijnse Autoriteit. Hij zei dat in de nasleep van de verkiezingsoverwinning van Hamas in januari de financiële hulp al aan het teruglopen was.

De strafmaatregelen zijn echter minder hard dan verwacht. Een Israëlische regeringsbron zei tegen persbureau Reuters dat de sancties later alsnog kunnen worden aangescherpt en dat de regering rekening heeft gehouden met internationale druk om de Palestijnen niet te hard te treffen.

Ismail Haniyah, die door Hamas wordt voorgedragen als premier, zei dat de stappen zijn bedoeld „om de Palestijnen op de knieën te krijgen”, maar dat ze „het Palestijnse volk niet afschrikken”. Volgens hem willen Arabische en islamitische landen de Palestijnen helpen.

„Dit is een verkeerd besluit en de Israëli’s moeten hun beslissing heroverwegen. Het zal de haat alleen maar vergroten”, aldus Aziz Dweik, die namens Hamas tot parlementsvoorzitter is gekozen. Een zegsman van president Abbas kwalificeerde de beslissing als „overhaast”.

Israël wil pas met Hamas praten als die partij het bestaansrecht van Israël erkent, oude verdragen nakomt en de gewapende strijd opgeeft. De Verenigde Staten en de Europese Unie stellen dezelfde eisen en dreigen ook met het achterhouden van financiële steun.

Abbas overlegt maandag in Gaza-stad met de Hamas-top. Haniyah zei zondag dat dan alles besproken kan worden. Bij de installatie van het parlement een dag eerder kwamen de meningsverschillen tussen Abbas en Hamas over de te volgen weg echter duidelijk naar voren.

De president liet in zijn rede tot het parlement weten dat onderhandelingen met Israël „de enige strategische, pragmatische politieke keuze is” van de president en de regering. Hij stelde dat de nieuwe regering verdragen uit het verleden met Israël moet respecteren.

Hamas wees de oproep direct van de hand. „Hamas verwerpt onderhandelingen met de bezetter onder de huidige omstandigheden, terwijl de bezetting en de agressie voortduren”, aldus woordvoerder Sami Abu Zuhri. Hij noemde „gewapend verzet een natuurlijk recht van ons volk”.

Zondag was de toon van Hamas iets gematigder. De als pragmatisch bekend staande 43-jarige Haniyah zei dat „we de dialoog aangaan en alles kan worden besproken”. Hij hoopt met andere partijen een regering van nationale eenheid te gaan vormen.

Bij de ceremonie in Ramallah waren niet alle parlementariërs aanwezig, omdat Israël Hamas-leiders geen toestemming had gegeven om vanuit de Gazastrook naar de Westelijke Jordaanoever te reizen. Daarom was er een videoverbinding met de achtergebleven afgevaardigden in Gaza-stad.

Fatah bezet in het parlement 45 en Hamas 74 zetels. De overige dertien worden ingenomen door splinterpartijtjes en onafhankelijke parlementariërs. Met de komst van een Hamas-bestuur wordt de regeringszetel vermoedelijk verplaatst naar Gaza-stad. Het parlement blijft in Ramallah.