In zijn openingswoord van de bijeenkomst verwees secretaris-generaal De Hoop Scheffer al onmiddellijk naar de „zeer ernstige uitdaging” voor de NAVO toen eerder deze week het Noorse kamp werd aangevallen en Nederlandse F-16’s waarschuwingsschoten losten. „Ondanks dat er vier slachtoffers zijn gevallen, werd het probleem uiteindelijk door de NAVO opgelost”, aldus de NAVO-topman later tijdens een persconferentie. „Het bondgenootschap blijft vastbesloten het volk van Afghanistan bij te staan.” De Hoop Scheffer had daarom in de afgelopen dagen twee keer telefonisch contact met de Afghaanse president Karzai.Tijdens de besloten bijeenkomst werd door diverse ministers gewezen op het belang van „de-escalatie” van de spotprentprotesten. De Hoop Scheffer sloot een heroverweging van de uitzending van 300 Deense militairen naar Afghanistan daarom ook uit.

Het islamitisch protest tegen de spotprenten zou ook vrijdag nog aan de orde komen in de zogenoemde ”mediterrane dialoog” van de NAVO-lidstaten met zeven landen rond de Middellandse Zee.

Het agendapunt van Afghanistan stond eigenlijk voor vrijdag op de agenda, maar vanwege de actualiteit besloten de ministers dit naar voren te halen. Voor de aanstaande uitbreiding van de ISAF-missie (Internationale Macht voor Vrede en Bijstand) naar het zuiden van Afghanistan werden toezeggingen gedaan door zes lidstaten: Groot-Brittannië, Canada, Nederland, Denemarken, Estland en Roemenië. In totaal gaan er ongeveer 6000 manschappen naar Afghanistan. De totale ISAF-operatie komt dan op ruim 15.000.

Minister Kamp kon in dat verband melden dat er in het Nederlandse parlement „brede steun” bestaat om vanaf 1 augustus twee jaar lang 1200 militairen in te zetten voor de opbouw van het land. „Sommige collega’s hebben wel gezegd blij te zijn met het besluit daarover. Maar op het proces is verder niet ingegaan”, aldus de minister achteraf.

Kamp zei tegenover zijn collega’s te hebben benadrukt dat hij vooral de Afghaanse geesten wil inwinnen. „Toch zullen we ook de veiligheid van onze eigen mensen beschermen. Als het nodig is om de missie te laten slagen, zullen we dus ook offensief optreden.”

Om vredesmissies als die naar Afghanistan voor alle lidstaten acceptabel te maken, is er binnen de NAVO een discussie over een gezamenlijke bekostiging van operaties. Vanouds werkt het bondgenootschap met het simpele beginsel ”de kosten liggen waar ze vallen”, wat betekent dat alle lidstaten hun eigen inzet betalen. Voor Nederland is de komende uitzending naar Afghanistan bijvoorbeeld begroot op 340 miljoen euro.

Het debat over een eerlijker bekostiging loopt al bijna twee jaar, maar heeft nog tot weinig concrete resultaten geleid. Donderdag bleek uit bronnen rond de Defensieministers dat vooral België en Griekenland dwarsliggen, twee landen die niet bekend staan vanwege grote inzet bij buitenlandse missies.

Hoewel de ISAF-uitbreiding naar het zuiden nog niet eens op gang is, spreekt de NAVO ook al over een operatie in het oosten van Afghanistan. Het ziet er echter niet naar uit dat die nog dit jaar zal plaatsvinden, maar volgens De Hoop Scheffer zal het ook „niet te lang” meer duren. Wel is duidelijk dat de Verenigde Staten in dat gebied willen deelnemen aan de ISAF-operatie, in plaats van in hun eigen Operation Enduring Freedom. Ook Turkije heeft aangeboden daar troepen voor te leveren.