Kapitein Kevin Tate van de ”Agulhas” liet via de boordradio weten dat 21 mensen inmiddels zijn overgebracht naar het Zuid-Afrikaanse schip. De ”Magdalena Oldendorff” heeft 107 mensen aan boord, onder wie 79 Russische wetenschappers, die op weg waren van de zuidpoolbasis Novolazarevskaya naar Kaapstad toen het vaartuig voor gevaarlijk kruiend pakijs moest wijken en in een desolate baai aan de Prinses-Astridkust terechtkwam, waar het vervolgens vastvroor.

De reddingsoperatie kon onverwacht snel op gang komen vanwege de relatief clemente weersomstandigheden in het gebied. Dit bespoedigde de vaart van de ”Agulhas” en maakte het mogelijk om de helikopters in te zetten. De ”Agulhas” kan het vastgeklemde Duitse schip zelf niet bereiken, want inmiddels heeft zich voor de ”Magdalena Oldendorff” een reusachtig ijsveld ontwikkeld waardoor het schip thans 350 kilometer verwijderd is van het dichtstbijzijnde open water.

Met de eerste helikoptervlucht ontvingen de door alle ontberingen aangeslagen opvarenden gisterochtend vers fruit en groente en behalve dat ook meel, gist, koffie, suiker en een flink aantal sloffen sigaretten. Maandag was de rookwaar opgeraakt, hetgeen de reeds sombere stemming aan boord verder verslechterde. Eerder was besloten het beschikbare voedsel te rantsoeneren voor het geval hulp zou uitblijven.

Er was donderdag nog voor twaalf dagen mondvoorraad aan boord. Met de tweede vlucht arriveerden allerlei traktaties zoals camembert, Duitse braadworst en ook enkele kratten sterke drank. Het dreigende voedseltekort aan boord van het 21.000 ton metende schip is hiermee van de baan. Wel baart het brandstofpeil nog zorgen. Het einde van de voorraad stookolie voor de verwarmingsinstallatie komt reeds in zicht. Vanwege de geringe laadcapaciteit van de beide helikopters aan boord van de ”Agulhas” zal het waarschijnlijk niet mogelijk blijken om het ingevroren schip van voldoende verwarmingsbrandstof te voorzien.

Ook de almaar groeiende oppervlakte van de ijskap die zich op de zee vormt is zorgwekkend. Zij dwingt de ”Agulhas” om zich steeds verder te verwijderen van de ”Magdalena Oldendorff”, waardoor deze uit het beperkte bereik van de helikopers kan raken.

Volgens woordvoerder Tanya Hacker van de Smit Marine-vestiging in Kaapstad -het plaatselijke kantoor van de Nederlandse bergingsmaatschappij- moet de ”Agulhas” ervoor waken om ook niet zelf in het drijfijs verstrikt te raken. „De weersverwachting voor het zeegebied is onheilspellend. Het relatief milde weer van nu met maximumtemperaturen van tot aan min 15 graden Celsius houdt nog maar even aan. Vanaf zaterdag zal het kwik bijna loodrecht dalen en zorgt een lagedrukgebied voor hevige stormen. De ”Agulhas” kan zich dan beter even distantiëren van het drijfijs”, aldus Tanya Hacker.

Hoewel het Zuid-Afrikaanse schip een met staalplaten versterkte romp heeft, kan het zich wegens zijn beperkte motorvermogen niet vrijbeuken uit een vormend ijsveld. In de zuidelijke winter zijn temperaturen van min 50 vrij normaal in de regio rond het Gough-eiland.

Om te proberen ”Magdalena Oldendorff” te bevrijden uit haar benarde positie, heeft de Duitse rederij die het schip exploiteert, de marine van Argentinië om hulp gevraagd. Na enig geharrewar over de vergoeding van de kosten, is het Argentijnse ministerie van Defensie akkoord gegaan met het uitrusten van de zware ijsbreker ”Almirante Irízar” voor een reddingsexpeditie. De Irízar is de enige ijsbreker van formaat op het zuidelijk halfrond.

Het schip heeft een uiterst ervaren bemanning, die twee jaar geleden nog een wereldrecord vestigde door de ijsbreker in de Weddell Zee, ten oosten van de Palmer-landengte, naar een zuidelijke breedtegraad te sturen waar zich nog nooit eerder een vaartuig gewaagd had.

Het vorige weekeinde nam de ”Almirante Irízar” onder meer 80 ton aan levensmiddelen en andere benodigdheden aan boord en bunkerde het in de haven van Buenos Aires 800 ton olie. De kosten van de reddingsoperatie zijn -mede gezien de penibele financiële situatie in Argentinië- geheel voor rekening van de Duitse reders.

Dinsdagochtend begon de ”Almirante Irízar” aan de reis van bijna 8000 kilometer naar het zeegebied rond de Gough-eilanden, waar het ijsveld ligt dat de ”Magdalena Oldendorff” gevangen houdt. Donderdag, ter hoogte van de havenstad Bahía Blanca, nam de ijsbreker twee grote Sea King-helikopters aan boord, waarmee het dadelijk mogelijk moet zijn om het Duitse schip vanuit de lucht met stookolie en victualiën te bevoorraden.

Onder de 176 opvarenden van de ijsbreker bevinden zich ook enkele tientallen militairen met ruime poolervaring. Zij kunnen eventueel een expeditie organiseren om de ”Magdalena Oldendorff” over het drijfijs te bereiken mochten de weersomstandigheden het gebruik van de helikopters onmogelijk maken. De soldaten hebben verschillende speciale voertuigen bij zich die ladingen over het ijs kunnen transporteren.

Kapitein Raúl Benmuyán van de ijsbreker zei vlak voor vertrek dat de prioriteit van zijn missie de evacuatie is van de Russische wetenschappers. Pas wanneer zij in veiligheid zijn gebracht zal de ”Almirante Irízar” beginnen met het breken van een vaargeul door het drijfijs naar het Duitse schip om het op sleeptouw te nemen.

De Argentijnse marineschuit kan zich al beukend en stampend een weg banen door tot 7 meter dik ijs. Snel gaat dat evenwel niet. Bij een ijslaag van maximale dikte kan de ”Almirante Irízar” niet meer dan enkele nautische mijlen per dag voortgang boeken. Volgens de marineleiding in Buenos Aires zal het bevrijden van de ”Magdalena Oldendorff” zeker twee maanden tijd vergen. Het is zelfs mogelijk dat de Duitse bemanning zal moeten wachten tot volgend jaar maart, wanneer de dooi inzet en het ijsveld natuurlijk opbreekt.