Nepal: De stembusgang die niemand wil
KATHMANDU (ANP) – Nepalezen kunnen woensdag voor het eerst in zeven jaar naar de stembus, maar een feest voor de democratie worden de lokale verkiezingen zeker niet. De oppositie heeft opgeroepen tot een boycot, terwijl maoistische rebellen dreigen kandidaten te doden.
Van de 3600 kandidaten die zich lieten registeren voor de meer dan 4100 beschikbare posten, hebben circa 650 zich al weer teruggetrokken. Zelfs het aanbod van de regering om elke kandidaat tijdens de verkiezingen te voorzien van een gratis levensverzekering mocht niet baten. Overige kandidaten zijn – soms tegen hun zin – opgesloten in barakken, of op vakantie of pelgrimstocht gestuurd naar het naburige India.„De koning dacht misschien dat hij het voorbeeld van Afghanistan of Irak kon volgen waar verkiezingen zijn gehouden ondanks de dreiging van geweld", aldus een voormalige burgemeester in het onrustige westen van Nepal tegen het persbureau Reuters. „Maar dit is uitgelopen op een fiasco. Geen enkele serieuze kandidaat doet mee. En de deelnemers die er zijn, zijn op de vlucht."
Het politieke leven in Nepal wordt sinds enige jaren bepaald door het autoritaire bewind van Gyanendra en de gewapende strijd van de opstandelingen, die hun drijfveren vinden in de leer van de Chinese ex–dictator Mao. Zij willen in de Himalayastaat een communistisch bewind stichten waarbij het koningshuis verdwijnt.
De strijd heeft in tien jaar tijd al 12.000 mensenlevens geëist. Alleen al in januari kwamen ten minste 120 personen om het leven. Maoisten hebben ook al twee kandidaten voor de verkiezingen gedood.
Om de rebellenbeweging te keren trok Gyanendra vorig jaar alle macht naar zich toe. Hij beloofde lokale verkiezingen in februari 2006 en verkiezingen voor het parlement – dat hij in mei 2002 al naar huis stuurde – volgend jaar.
Maar in plaats van aan populariteit te winnen, keren steeds meer Nepalezen zich van de koning af. Het land werd het afgelopen jaar een wetteloze natie, per decreet geregeerd door Gyanendra, stelde de Aziatische mensenrechtenorganisatie Asian Centre for Human Rights.
Een alliantie van zeven grote politieke partijen – goed voor ruim 90 procent van de zetels in het vorige parlement – wil niets van de stembusgang weten. De lokale verkiezingen zijn volgens hen een poging van de koning om diens greep naar de macht met een ’schertsvertoning’ te legitimeren. Zij voorspellen massale fraude.
Gyanendra zelf lijkt de kritiek niet te horen. De vrije val richting anarchie is gekeerd, stelde de vorst vorige week op de eerste verjaardag van zijn koninklijke coup. „De wolk van pessimisme trekt op", voegde hij er tijdens een televisietoespraak aan toe. Kenners van het land zien echter steeds meer donkere wolken boven Nepal samentrekken.
Het Himalayaland riskeert een „politieke ineenstorting", stelde de International Crisis Group (ICG) in een vorige week verschenen rapport. De rest van de wereldgemeenschap, die zich tot nog toe grotendeels afzijdig houdt, moet ingrijpen om Gyanendra op andere gedachten te brengen, aldus de gerespecteerde denktank.
Dat is volgens de directeur van de Aziatische tak van de ICG ook in het belang van de koning. „Als dat niet gebeurt, zal de burgeroorlog in Nepal escaleren", aldus Robert Templer. „Daarvan is de monarchie het waarschijnlijke slachtoffer."