Volgens Olmert „kunnen we niet langer gebieden controleren waar een Palestijnse meerderheid is.” Hij doelde daarmee op de bezette gebieden op de Westelijke Jordaanoever. Israëlische media meldden ook dat Olmert bereid is tot compromissen met de Palestijnen over teruggave van land en dat de volgens Israël illegale nederzettingen ontmanteld zullen worden.Het was de eerste officiële politieke rede van Olmert. Hij gaf aan dat hij zich gecommitteerd voelt aan de zogeheten routekaart, een internationaal voorstel dat voorziet in de oprichting van een Palestijnse staat en de bepaling van de landsgrenzen op basis van demografische gegevens.

De toespraak van de tijdelijke premier kwam een dag voor de Palestijnse parlementsverkiezingen, die woensdag worden gehouden, en mogelijk uitmonden in een zege van radicale Palestijnen die de Hamasbeweging steunen. Olmert sprak van een „historische mogelijkheid” voor de Palestijnen om de weg naar vrede in te slaan.

Olmert typeerde de terugtrekking uit de Gazastrook en delen van de Westelijke Jordaanoever van afgelopen zomer een keerpunt voor Israël.

Israël behoudt bufferzones, grote nederzettingen en locaties die belangrijk zijn voor de joden, zoals Jeruzalem. Er kan geen joodse staat bestaan zonder dat Jeruzalem onder Israëlische zeggenschap valt, zei Olmert. Het zou een historische vergissing zijn om de Palestijnen te ontslaan van hun verplichting om hun terreurorganisaties te ontmantelen, waarschuwde hij.

Olmert legde de nadruk op een deel van de routekaart voor vrede dat vaak wordt veronachtzaamd. Hij zei dat de Palestijnen een eigen staat kunnen krijgen op de Westoever en in de Gazastrook „nog zelfs voordat de lastigste kwesties zijn opgelost”.

De Palestijnse verkiezingen lijken een nek-aan-nekrace te gaan worden tussen Hamas en Fatah. Recente peilingen laten zien dat Hamas, die de vernietiging van Israël bepleit, terrein wint. Sommige waarnemers denken dat Fatah op de valreep extra stemmen zal winnen, omdat zwevende kiezers uiteindelijk de voorkeur zouden geven aan de regeringspartij.

Hamas heeft de kiezers deugdelijk bestuur en beëindiging van de corruptie in het vooruitzicht gesteld. Fatah wordt vrij algemeen beschouwd als een corrupte organisatie. Hamas heeft zijn gewelddadige ideologie afgezwakt, maar zegt de gewapende strijd niet op te zullen geven. De in ballingschap wonende Hamasleider Khaled Mashaal heeft onderhandelingen met Israël uitgesloten. Mahmud al-Zahar, een belangrijke kandidaat voor Hamas in Gaza, zei maandag echter dat op onderhandelingen geen taboe rust.

Volgens peilingen zal de opkomst meer dan 85 procent bedragen, omdat de kiezers voor het eerst een echt alternatief voor Fatah hebben. Bij de vorige parlementsverkiezingen, in 1996, deed Hamas niet mee. De militante groepering Islamitische Jihad riep de Palestijnen maandag op niet te gaan stemmen, maar de oproep zal waarschijnlijk niet veel gehoor krijgen.

In Nablus, op de Westoever, werd dinsdag een Fatahleider doodgeschoten toen hij zijn hoofd uit een raam van zijn huis stak om gewapende mannen die vanuit twee auto’s op verkiezingsposters schoten te bevelen op te houden. De schutters behoorden volgens familie tot een aan Fatah gelieerde groepering.