Nog geen Europees aanhoudingsbevel
De Europese ministers van Justitie kunnen voorlopig geen akkoord bereiken over een aanhoudingsbevel dat voor de hele EU geldt. Huidig EU-voorzitter België werkt aan een nieuwe tekst, die beter moet omschrijven welke misdrijven precies onder het aanhoudingsbevel komen te vallen. Over drie weken zou deze tekst moeten leiden tot een politiek akkoord.
Minister Korthals van Justitie zei vrijdag na afloop van overleg met zijn Europese collega’s echter „optimistisch" te zijn dat er over drie weken een akkoord ligt. Volgens hem was er in de loop van vrijdag een overeenkomst mogelijk geweest. Op het laatste moment kwamen er echter bezwaren van Italiaanse zijde. Italië wil niet dat te veel zaken onder het aanhoudingsbevel komen te vallen.
De Europese regeringsleiders dringen sterk aan op het EU-brede aanhoudingsmandaat, als wapen in de strijd tegen terrorisme. Het moet de bestaande regels voor uitlevering van verdachten, die zeer omslachtig zijn, gaan vervangen. In de praktijk stuit dit echter op grote juridische problemen in de verschillende lidstaten. Korthals vreest dat bijvoorbeeld euthanasie, waarvoor in Nederland soepeler regels gelden, als moord te beschouwen is. Daardoor kunnen andere lidstaten de Nederlandse wetgeving dwarsbomen.
Dat zou ook kunnen gelden voor drugshandel, dat is vermeld op een lijst van misdrijven waarvoor uitlevering gaat gelden. „Ik wil er echter voor zorgen dat het EU-aanhoudingsbevel geen ingrijpende gevolgen heeft voor Nederland. We zijn nog niet door de pomp", aldus de minister.
Korthals steunt een Frans voorstel om uitlevering alleen toe te staan als het gaat om personen die naar een andere lidstaat gevlucht zijn nadat zij in het land dat om aanhouding vraagt „geheel of gedeeltelijk" een misdrijf hebben gepleegd. Dat voorkomt volgens hem problemen met de Nederlandse wetgeving.
Groot-Brittannië en Spanje zullen daar niet mee kunnen leven. Vanwege binnenlands terrorisme van IRA en ETA zetten zij de andere lidstaten fors onder druk om in te stemmen met rigoureuze maatregelen. Korthals zegt dat „iedereen water bij de wijn moet doen, dus ook de Britten." Als het Franse voorstel sneuvelt, zal Korthals om uitzonderingen vragen voor zaken die in Nederland niet strafbaar zijn. „We moeten daarom naar het totaalresultaat kijken om te zien hoe alles voor Nederland uitpakt."
De EU-landen willen wel gezamenlijk een lijst van misdrijven opstellen waarvoor uitlevering binnen de hele Unie van kracht zal zijn. Maar niet over alle misdrijven bestaat overeenstemming. België heeft ook zaken als brandstichting en sabotage aan de lijst toegevoegd. Dit vereist echter een betere definitie, om te voorkomen dat vakbondsactivisten of demonstranten snel uitgeleverd kunnen worden. België heeft echter al toegezegd dat activisten niet zullen worden beschouwd als terroristen.
Er ontstaat wel overeenstemming over een omschrijving van het begrip terrorisme. Die is gebaseerd op VN-definities daarover.