Meer dan twee derde van de stemgerechtigden maakte de gang naar het stemlokaal, aldus de kiescommissie.Internationale waarnemers toonden zich voorzichtig positief. „Ondanks het feit dat er enige bezorgdheid is over technische en procedurele zaken, hebben de verkiezingen over het algemeen voldaan aan de internationale standaarden”, aldus de zegsman van de Internationale Missie voor de Iraakse Verkiezingen (IMIE).

De sjiitische partijen hebben het zoals verwacht goed gedaan in de vijf zuidelijke provincies van Irak. In de provincie Karbala behaalde de Verenigde Iraakse Alliantie van premier Al Jaafari volgens een bron bij de kiescommissie zelfs 85 procent van de stemmen.

De Koerdische Alliantie deed zijn almacht gelden in het uiterste noorden van het land. In grote steden in de autonome regio ging tussen de 71 en 86 procent van de stemmen naar de samenwerkende Koerdische partijen, waarvan onder meer president Jalal Talabani lid is.

Het kan nog twee weken duren voor de definitieve uitslag bekend is. Een eerste betrouwbare inschatting van de uitkomst is volgens een westerse diplomaat begin volgende week te verwachten.

Volgens gegevens van de kiescommissie heeft ongeveer 70 procent van de 15,5 miljoen stemgerechtigde Irakezen de gang naar de stembus gemaakt. In de onrustige provincie Anbar ging vermoedelijk 45 tot 50 procent van de kiesgerechtigden stemmen, maakte de commandant van de coalitietroepen in Irak vrijdag tevreden bekend. De Amerikaanse generaal George Casey sprak van een wereld van verschil vergeleken met de verkiezingen van januari, toen soennitische Arabieren de stembusstrijd grotendeels boycotten. In de westelijke regio bleven twaalf stembureaus uit veiligheidsoverwegingen gesloten.

„Donderdag was een dag om feest te vieren, maar we hebben nog een lange weg te gaan”, aldus Casey. De commandant zei ervan uit te gaan dat opstandelingen de strijd na de vredig verlopen verkiezingen weer zullen opvoeren.

De kiescommissie liet vrijdag weten meer dan 170 klachten te hebben ontvangen. Het merendeel daarvan ging over illegale publiciteit. Negen van de negentien lijsten zouden nog na de afgesproken termijn hun campagne hebben voortgezet.

Onder Irakezen in het buitenland lag het opkomstpercentage veel lager, rond de 33 procent. Ongeveer 320.000 personen brachten hun stem buiten Irak uit. In Nederland waren dat er 14.500.

Het grootste aantal Iraki’s dat de kans greep, bevond zich in Iran. Hier stemden 59.000 personen. In de Verenigde Staten namen 28.500 Irakezen de moeite, in Nederland werden 14.500 kiezers geteld. In vijftien landen bestond de mogelijkheid mee te doen.

Iraakse veiligheidstroepen hebben vorig jaar de leider van al-Qaida in Irak, Abu Musab al-Zarqawi, gevangengenomen, maar hem vrijgelaten omdat ze hem niet herkenden. Dat heeft de Iraakse onderminister van Binnenlandse Zaken, Hussein Kamal, vrijdag toegegeven in een interview met een Libanese televisiezender.

Volgens de onderminister arrresteerde de Iraakse politie Al-Zarqawi ’samen met andere leden van zijn groep’, maar liet zij hem na een kort verhoor weer vrij. ’Hij was niet gewapend’, zei Kamal. ’Hij zag eruit als elke andere verdachte burger.’

Het incident gebeurde volgens Kamal ongeveer een jaar geleden, in november 2004, toen het Amerikaanse leger de opstandige stad Fallujah veroverde, waar extremisten de dienst uitmaakten. Na de inname van de stad werden duizenden mensen gearresteerd. De meesten werden ondervraagd en weer vrijgelaten.

Het ministerie van binnenlandse zaken kwam er pas achter Al-Zarqawi in handen te hebben gehad, toen een Saudische terreurverdachte tijdens een verhoor met die informatie kwam, vertelde Kamal.

Een anonieme Amerikaanse ambtenaar zei dat de Amerikaanse inlichtingendiensten het verhaal plausibel vonden.

Al-Zarqawi, die de verantwoordelijkheid heeft opgeëist voor aanslagen, ontvoeringen en onthoofdingen van buitenlanders in Irak, zou al vaker aan de autoriteiten ontsnapt zijn, onder meer op 28 april van dit jaar. Toen deed het Amerikaanse leger een inval in een ziekenhuis in Ramadi, nadat plaatselijke informanten hadden gezegd dat hij zich daar met andere opstandelingen schuilhield. Al-Qaida in Irak en de Iraakse autoriteiten hebben berichten ontkend dat de terroristenleider zou zijn gedood bij een vuurgevecht in de stad Mosul in het noorden van het land. De Verenigde Staten hebben een beloning van 25 miljoen dollar uitgeloofd voor informatie die leidt tot de aanhouding van Al-Zarqawi.