IATA wil toezichthouder voor Schiphol
GENEVE (ANP) – De privatisering van luchthavens is over het algemeen geen succes en pakt vaak slecht uit voor de luchtvaartmaatschappijen, die gedwongen worden om hogere tarieven te betalen. „Luchthavens veranderen van een publieke monopolist in een private monopolist", zei Jeff Poole van de internationale organisatie voor de luchtvaart IATA woensdag op een bijeenkomst in Genève.
Hetzelfde dreigt in Nederland te gebeuren als de overheid een minderheidsbelang in Schiphol verkoopt, beweert de IATA (International Air Transport Association). De vereniging van 265 luchtvaartmaatschappijen pleit voor een onafhankelijke toezichthouder, ingesteld door de overheid, die Schiphol in de gaten kan houden na eventuele privatisering.De toezichthouder moet conflicten over bijvoorbeeld de tarieven beslechten. „In een ideale wereld komen maatschappijen en luchthavens gezamenlijk tot overeenstemming hierover, maar in de praktijk werkt het zo niet", lichtte Poole toe. De waakhond kan volgens hem zelf de tarieven vaststellen of optreden als een bemiddelaar bij conflicten.
De ervaring leert dat luchtvaartmaatschappijen behoorlijk de dupe worden van privatisering van luchthavens, zei Poole. Eerst verhoogt een luchthaven zijn tarieven om de inkomsten op te krikken. Dit moet investeerders lokken. Als de aandelen eenmaal van de hand zijn gedaan, gaan de tarieven volgens Poole vaak opnieuw omhoog. De nieuwe aandeelhouders willen hun geïnvesteerde vermogen terugverdienen.
De IATA ligt momenteel al overhoop met Schiphol over de tarieven voor volgend jaar. De Nederlandse luchthaven wil volgens de organisatie luchtvaartmaatschappijen te veel in rekening brengen. De IATA overlegt met het ministerie van Verkeer en Waterstaat hierover, verklaarde Poole.
Een ander probleem met de privatisering van luchthavens vormen de mogelijk conflicterende belangen van investeerders en overheden en luchtvaartmaatschappijen, verklaarde Poole. Capaciteitsuitbreiding door de aanleg van een nieuwe start– en landingsbaan kan goed zijn voor de economie van een land en voor de groei van luchtvaartmaatschappijen, maar hoeft niet in het belang van de aandeelhouders te zijn.
In Nederland woedt momenteel een discussie over de privatisering van Schiphol. Minister Zalm van Financiën laat twee opties onderzoeken, namelijk een beursgang en een onderhandse plaatsing van aandelen. De Tweede Kamer houdt woensdag een hoorzitting hierover. De regering wil een meerderheidsbelang van 51 procent in de luchthaven houden. Nu heeft ze 75,8 procent van de aandelen in handen.