IAEA-directeur ontvangt Nobelprijs
OSLO - Vijftien jaar na het einde van de Koude Oorlog proberen terroristen fanatiek de hand te leggen op atoomwapens en is de dreiging van een nucleaire ramp niet verminderd.
Dat zei directeur Mohammed al-Baradei van het Internationaal Atoomenergie Agentschap (IAEA) bij de aanvaarding van de Nobelprijs voor de vrede, die hem en de nucleaire waakhond van de Verenigde Naties is toegekend voor hun inspanningen om de verspreiding van kernwapens tegen te gaan.„Wij voeren een race tegen de klok”, zei de 63-jarige Egyptenaar over de inspanningen om kernwapens uit handen van terroristen te houden. „In vier jaar hebben wij misschien 50 procent van het werk gedaan. Maar dit is niet snel genoeg”, zei hij. Om aan zelfvernietiging te ontkomen moet de wereld atoomwapens net zo’n taboe maken als slavernij of genocide, zei hij.
Al-Baradei zei dat de globalisering met het vrije verkeer van personen en goederen nieuwe problemen schept bij het tegengaan van de verspreiding van kernwapens. Hij noemde drie factoren die de nucleaire dreiging vergroten: Ten eerste de opkomst van een uitgebreide zwarte markt in nucleair materiaal en uitrusting, ten tweede de verspreiding van kernwapens en ten derde de stagnatie van nucleaire ontwapening.
Al-Baradei zei dat het hem verbijstert dat kernmogendheden zo lang na de Koude Oorlog elkaar nog steeds binnen enkele minuten zouden kunnen vernietigen. „Een goed startpunt zou zijn als de kernmogendheden de strategische rol van deze wapens verminderen. Vandaag de dag zijn er acht of negen landen die kernwapens bezitten. Er bestaan nog 27.000 kernkoppen. Voor mij zijn dat er 27.000 te veel.”
Als we aan zelfdestructie willen ontsnappen, moeten kernwapens geen plaats krijgen in ons collectief geweten en geen rol spelen in onze veiligheid, aldus Al-Baradei. „We moeten ons er absoluut van verzekeren dat niet meer landen kernwapens verkrijgen en dat landen met nucleaire wapens concrete stappen ondernemen tot ontwapening. Daarvoor moet een veiligheidssysteem in de plaats komen dat niet is gebaseerd op nucleaire afschrikking”, zo voegde hij eraan toe.
Al-Baradei zei zijn helft van de prijs van 10 miljoen Zweedse kroon (1 miljoen euro) te zullen schenken aan weeshuizen in zijn vaderland Egypte, terwijl het IAEA een fonds voor onderzoek naar kanker en voeding wil stichten.
De Nobelprijzen worden jaarlijks uitgereikt op 10 december, de sterfdag van de initiatiefnemer van de prijzen, de Zweedse grootindustrieel Alfred Nobel.