Amerikaanse militairen stuitten zondagavond op 170 gedetineerden die vastzaten in een gebouw van het Iraakse ministerie van Binnenlandse Zaken en onder bewaking stonden van Iraakse veiligheidsfunctionarissen.Een aantal gevangenen was ondervoed. Andere gedetineerden bleken gemarteld. De meeste gevangenen waren soennitische moslims. Eerder dinsdag werd bekend dat Amerikaanse militairen sinds de invasie in Irak, in maart 2003, ruim 35.000 Irakezen hebben opgepakt. Van die arrestanten zijn er tot dusver 650 veroordeeld. De gedetineerden hebben geen recht op rechtsbijstand tot een Iraakse rechter hen in staat van beschuldiging heeft gesteld. Bovendien hebben ze niet de mogelijkheid om in beroep te gaan tegen hun detentie.

Twee voormalige Iraakse gevangenen van de Amerikanen beweren in 2003 in een paleis in Bagdad in een leeuwenkooi te zijn gestopt als onderdeel van een hardhandige ondervraging. De Amerikaanse minister van Defensie, Donald Rumsfeld, zei gisteren de bewering „nogal onwaarschijnlijk” te vinden, maar kondigde tevens een onderzoek door het leger aan.

Onder de reeks prominente Irakezen die tot dusver in Amerikaanse handen zijn gevallen, bevindt zich ook Hamid Sharki Shadid, de leider van de Nieuwe Ba’ath Partij in de provincie Diyala. Hij werd ook gezocht voor misdaden tegen de menselijkheid tijdens het regime van Saddam Hussein. De Amerikaanse militairen maakten dinsdag bekend dat Shadid vorig week is opgepakt.

Verder repten de Amerikanen van successen bij het offensief tegen opstandelingen in het grensgebied met Syrië. Ongeveer 3500 Amerikaanse en Iraakse militairen zijn al tien dagen bezig met Operatie Stalen Gordijn, die maandag werd uitgebreid naar de stad Ubaydi aan de rivier de Eufraat, ongeveer 20 kilometer van de grens met Syrië.

De Senaat in de VS eist meer informatie over Irak van de Republikeinse regering. Het Witte Huis moet de Senaat voortaan regelmatig van voortgangsrapporten voorzien, besloten de senatoren gisteren met 79 tegen 19 stemmen.

Inmiddels is de advocaat van twee medeverdachten van de voormalige Iraakse president Saddam Hussein, Thamir al-Khuzaie, Irak ontvlucht. Hij heeft asiel aangevraagd in Qatar. Al-Khuzaie raakte vorige week gewond bij de aanslag die aan een van de raadslieden van Saddam, Adel al-Zubeidi, het leven kostte.

De Iraakse president heeft gisteren op een in Wenen belegde conferentie over de rol van de islam moslimgeestelijken ertoe opgeroepen meer te doen om het terrorisme en de aanstichters daarvan te veroordelen. Op die manier moet verspreiding van dit gedachtegoed worden voorkomen.

„Het is van het grootste belang dat moslimtheologen, en alle moslimdenkers, ervoor zorgen dat deze misdadigers geen vrede en geen ruimte krijgen”, zei Talabani op de bijeenkomst van religieuze en politieke leiders in het Hofburg Paleis in Wenen. „Islamitische leiders en filosofen moeten duidelijk maken dat zij (de terroristische bewegingen, red.) alleen maar proberen hun volgelingen te bedriegen en op niets anders uit zijn dan op vernietiging.”

Talabani, de voormalige Koerdische PUK-leider, waarschuwde ervoor dat het terrorisme zal toenemen als geen harde maatregelen worden genomen. „Terrorisme is een gesel waaronder de wereld lijdt. (…) Het zal groeien als wij geen maatregelen nemen.”

Talabani, die als Koerdische leider lange tijd tegen Saddam Hussein streed, plaatste vraagtekens bij de wijdverbreide Europese oppositie tegen het Amerikaans-Britse optreden in Irak en de daaropvolgende bezetting van het land. Hij benadrukte dat Saddam zonder de inval niet te verdrijven was geweest.

De Afghaanse president Hamid Karzai waarschuwde ook dat een mislukking van de strijd tegen de Taliban in zijn land internationaal consequenties zal hebben. Karzai voorspelde dat er in en buiten Afghanistan nog veel aanslagen zullen plaatsvinden voordat de strijd tegen de terroristen gewonnen is.

Uit Iran was afgevaardigd Mohammad Khatami, de voormalige Iraanse president. De Oostenrijkse minister van Buitenlandse Zaken, Ursula Plassnik, veroorloofde zich een diplomatieke sneer ten aanzien van Khatami’s opvolger Mahmoud Ahmadinejad, die vorige maand opmerkte dat Israël „van de kaart moet worden geveegd.” Plassnik, wiens land relatief goede relaties met Iran onderhoudt, noemde het „in het geheel niet aanvaardbaar het bestaansrecht van een ander te betwisten.”