Dat blijkt uit een recente uitspraak van de bestuursrechter in Den Haag.De ex–militair heeft jarenlang geprocedeerd tegen Defensie. Hij wilde erkend zien dat Defensie de militairen zonder een goede analyse van de risico’s, met een te beperkt mandaat en met onvoldoende middelen naar Srebrenica had gestuurd.

„Zeer opmerkelijk en bijzonder”. Dat is het oordeel van hoogleraar strafrecht en strafprocesrecht G.J. Knoops over de uitspraak van de bestuursrechter in Den Haag over de aansprakelijkheid van Defensie voor de psychische schade die een Dutchbat–militair opliep bij de val van Srebrenica in 1995.

Knoops verdedigde met succes de marinier Eric O. toen die vervolgd werd vanwege een schietincident in Irak waarbij een Irakees werd doodgeschoten. O. werd vrijgesproken door zowel de rechtbank als het gerechtshof in Arnhem.

De uitspraak van de bestuursrechter in Den Haag kan vergaande consequenties voor toekomstige claims van andere Dutchbatters met psychische klachten hebben, is de instatiing van Knoops. Gemiddeld krijgt één op de twintig militairen last van een Posttraumatische Stressstoornis na een militaire missie, maar bij Dutchbat ligt dat aanzienlijk hoger.

Knoops kan zich voorstellen dat Defensie – mocht het het hoger beroep verliezen – eenmalig alle Dutchbatters uit Srebrenica ter erkenning een aanvullende financiële vergoeding geeft.

Interessant is volgens de advocaat verder dat het kabinet altijd betwist heeft dat het de militairen niet goed voorbereid op pad stuurde. „Toch zegt de rechter: Defensie is verantwoordelijk en aansprakelijk voor de psychische schade bij deze militair”. Knoops is verder opgevallen dat de rechter een oordeel geeft over militair–operationele aspecten van de uitzending naar Srebrenica. „De rechter baseert zich op bestaande rapporten, maar geeft ook een zelfstandig oordeel over militaire aspecten. Dat is zeer bijzonder voor een bestuursrechter”.

De uitspraak kan mogelijk ook gevolgen hebben voor de processen die nabestaanden van vermoorde moslims voeren tegen de Staat der Nederlanden. Zij houden Nederland aansprakelijk voor de dood van hun geliefden. Knoops: „Als je aan de hand van deze uitspraak doorredeneert, kun je zeggen: Dutchbat was kennelijk onvoldoende voorbereid voor zijn missie en kón de enclave dus niet adequaat beschermen. Dat argument zou de claim van Bosnische nabestaanden in de kaart kunnen spreken”.

Defensie gaat in hoger beroep tegen de uitspraak.