Onderzoek naar verloop verkiezingen Azerbeidzjan
BAKOE - De parlementsverkiezingen in Azerbeidzjan zijn niet vrij en eerlijk verlopen. Tot die conclusie zijn Europese waarnemers en de regering-Bush maandag gekomen. President Ilham Alijev heeft maandag onderzoek toegezegd naar het verloop van de zondag gehouden verkiezingen.
Alijev zei corrigerende maatregelen te zullen nemen, maar stelde tegelijkertijd dat de onregelmatigheden zich maar in een relatief klein aantal districten hadden voorgedaan. De oppositie in de ex-Sovjetrepubliek kondigde voor dinsdag een grote landelijke demonstratie aan.De Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) en de Parlementaire Vergadering van de Raad van Europa spraken van schending van de internationale normen en onregelmatigheden. „Hoewel er in vergelijking met het verleden vooruitgang is geboekt, voldeed de stembusgang niet aan de maatstaven die de OVSE hanteert”, meldde een woordvoerder maandag. De kiescommissie heeft volgens de OVSE-waarnemers de regeringskandidaten voorgetrokken.
Ongeveer vijftig waarnemers van de Raad van Europa hielden zondag toezicht op het verloop van de verkiezingen. Azerbeidzjan is sinds 2001 lid van de Raad van Europa, een samenwerkingsverband van 46 Europese landen op het gebied van mensenrechten. Delegatieleider Platvoet, Eerste Kamerlid voor GroenLinks, sprak van een rommelig verloop. „Velen hadden geen stemkaart gekregen, anderen hadden er drie. Stemlijsten klopten vaak niet en op sommige stembureaus ging het chaotisch toe”, concludeerde de Nederlander. Volgens hem is er weliswaar geen sprake van massale verkiezingsfraude, maar is het grootste kwaad in de aanloop naar de stembusgang geschied. Vlak voor de verkiezingen had de regering de oppositiepartijen geïntimideerd en onder druk gezet. De politie viel onder meer kantoren van oppositiepartijen binnen.
De oppositiepartij Azadliq (Vrijheid) eiste nieuwe verkiezingen in vier vijfde van de kiesdistricten en riep op tot straatprotesten.
Alijev zei rekening te zullen houden met de opinie van de OVSE en de andere internationale organisaties, maar verklaarde dat de onregelmatigheden beperkt waren gebleven tot 7 of 8 van de 125 kiesdistricten. Hij zei dat hij het openbaar ministerie opdracht had gegeven tot een onderzoek. In de overige districten bestaat er volgens hem geen twijfel aan de juistheid van de gemelde uitslagen.
Alijev zei verheugd te zijn over de resultaten van zijn partij Nieuw Azerbeidzjan. „De voorlopige uitslagen geven ons reden te zeggen dat het Azerbeidzjaanse volk openlijk heeft gestemd en de waardigste kandidaten heeft gekozen.” De regeringspartij behaalde met 63 van de 125 zetels de meerderheid in het parlement, meldde de centrale kiesraad maandag. Dat is de kleinst mogelijke meerderheid. De partij had 74 zetels. De oppositionele coalitie Azadliq (Vrijheid) kwam niet verder dan vijf zetels, terwijl de rest van de zetels naar onafhankelijke kandidaten en splinterpartijtjes is gegaan. Volgens de centrale kiesraad bedroeg de opkomst bijna 47 procent.
De Verenigde Staten steunen de bevindingen van de OVSE-waarnemers. Hoewel er verbeteringen waren ten opzichte van vorige verkiezingen „zijn er tegelijkertijd grote onregelmatigheden en fraude gepleegd die reden zijn voor ernstige bezorgdheid”, aldus Washington. De Amerikaanse regering roept de Azerbeidzjaanse regering op tot onmiddellijk onderzoek. De oppositie wordt gemaand eventuele protesten vreedzaam te houden.