Met de opening van het centrum komt een einde aan de herdenking van de zestigste verjaardag van de bevrijding van de kampen uit de Tweede Wereldoorlog.„Onder de 55.000 gedeporteerden uit heel Europa die de nazi’s naar Le Struthof stuurden, bevonden zich ook 676 Nederlanders”, aldus directrice Valérie Drechsler (34) van het nieuwe centrum. Hoeveel van hen er de dood hebben gevonden, is niet bekend.

In totaal zijn tussen 1941 en 1944 ongeveer 22.000 gevangenen in Le Struthof vergast of omgekomen bij dwangarbeid. Het is een van de minst bekende nazivernietigingskampen, ook in Frankrijk zelf. Het nieuwe, 2000 vierkante meter grote centrum is vooral gewijd aan het verzet in Europa en dient om de herinnering levend te houden.

In 1941 stuurden de nazi’s de eerste dwangarbeiders vanuit Sachsenhausen naar Le Struthof, op 800 meter hoogte in de Vogezen, voor de bouw van een concentratiekamp voor Franse verzetsstrijders. In 1943 werd Le Struthof een echt vernietigingskamp met een gaskamer. De meeste gevangenen kwamen evenwel om tijdens de dwangarbeid. Die bestond uit het houwen van stenen, 5 kilometer verder onder in de vallei, om die op hun rug de berg op te sjouwen. Daar moesten zij terrassen aanleggen voor de barakken van het kamp.

Bovendien dienden zij als proefkonijnen voor allerlei experimenten van naziartsen. De gemiddelde levensverwachting na aankomst bedroeg drie maanden.

Van het kamp bestaan nog de grote toegangspoort, de dubbele prikkeldraadversperringen, de gaskamer, cellen voor gedeporteerden en twee grote barakken. Onder een gedenkmonument naast een massagraf met zeker 1120 omgekomen gevangenen ligt een onbekende Franse gedeporteerde begraven.

Op 23 november 1944 troffen geallieerde troepen Le Struthof volstrekt verlaten aan. De maanden ervoor hadden de nazi’s de dwangarbeiders massaal op transport gezet naar Dachau.

In 2003, bij de werkzaamheden voor het nieuwe centrum, is een betonnen ondergrondse bunker gevonden van 70 meter lengte. Gevangenen moesten die bouwen op last van de kampcommandant. Tot op de dag van vandaag is onbekend waar die bunker voor moest dienen.

In het centrum worden korte films vertoond en er is ook documentatie over de opkomst van het nazisme vanaf de jaren ’20, over het verzet over de veertien naziconcentratie- en vernietigingskampen in heel Europa.